हिमालयीन लांडग्यापासून ते भारतीय खवले मांजरापर्यंत, फक्त भारतात आढळतात हे १० दुर्मिळ प्राणी!

१. मलबार सिव्हेट ( Malabar Cive)

पृथ्वीवरून नष्ट होण्याचा सर्वात जास्त धोका असलेल्या सस्तन प्राण्यांपैकी एक असलेले मलबार सिव्हेट हा पश्चिम घाटात आढळणारा एक निशाचर आणि मायावी प्राणी आहे. त्यांच्या अधिवासाचा नाश आणि त्यांची शिकार केली जात असल्याने त्यांते अस्तित्व अत्यंत धोक्यात आहे. हा प्राणी जंगलात क्वचितच आढळतो.

२. जांभळा बेडूक (Purple Frog)

हा विचित्र उभयचर प्राणी आपल्या आयुष्याचा बराचसा काळ जमिनीखाली घालवतो आणि पावसाळ्यात काही दिवसच प्रजननासाठी बाहेर पडतो. केवळ पश्चिम घाटात आढळणारा जांभळा बेडूक हा भारताच्या समृद्ध उत्क्रांती इतिहासाचे एक आकर्षक उदाहरण आहे.

३. सिंहाच्या शेपटीचा माकड (Lion-Tailed Macaque)

हे जुन्या जगातील माकड त्याच्या काळ्या चेहऱ्याभोवती असलेल्या त्याच्या विशिष्ट चांदीच्या पांढऱ्या मानेसाठी ओळखले जाते. पश्चिम घाटात आढळणारे या माकडांचे अधिवास नष्ट झाल्यामुळे ते अस्तित्व सर्वात धोक्यात असलेल्या प्रजातींपैकी एक आहे.

४. भारतीय खवले मांजर ( Indian Pangolin)

ज्याचे शरीर संरक्षक खवलेने झाकलेले आहे असा भारतीय खवले मांजर हा एक निशाचर आणि गुप्त प्राणी आहे जो प्रामुख्याने मुंग्या आणि वाळवी खातो. त्याच्या खवलेसाठी केल्या जाणाऱ्या बेकायदेशीर शिकारीमुळे त्याचे अस्तित्व अत्यंत धोक्यात आहे.

५. नामदाफा उडणारी खार (Namdapha Flying Squirrel)

ही दुर्मिळ उडणारी खार फक्त अरुणाचल प्रदेशातील नामदाफा राष्ट्रीय उद्यानात आढळते. तिच्या मर्यादित क्षेत्रामुळे तिच्या वर्तनाबद्दल आणि लोकसंख्येबद्दल फारसे माहिती नाही.

६. काश्मीर हरण (Hangul)

काश्मीर हरण हे ही फक्त काश्मीर खोऱ्यात आढळणारी लाल हरणांची एक लुप्त होत चालेली प्रजाती आहे. या सुंदर प्राण्याचे अधिवास नष्ट होऊ नये आणि शिकारीपासून संरक्षण करून त्याच्या संवर्धनाचे प्रयत्न सुरू आहेत.

७. निकोबार मेगापोड (Nicobar Megapode)

कुजणाऱ्या वनस्पतींमधून येणाऱ्या उष्णतेचा वापर करून अंडी उबविण्यासाठी ढिगारे बांधणारा एक आगळा वेगळा पक्षी आहे. फक्त निकोबार बेटांवर आढळणारा हा पक्षी भारतातील समृद्ध पक्षी विविधतेचा पुरावा आहे.

८. हिमालयीन लांडगा ( Himalayan Wolf)

राखाडी लांडग्याची एक उपप्रजाती असलेला हा हिमालयीन लांडगा हिमालयीन प्रदेशातील कठोर परिस्थितीत टिकून राहू शकतो. ही जगातील सर्वात अनुवांशिकदृष्ट्या वेगळी लांडगा प्रजातींपैकी एक आहे.

९. अंदमानातील पांढऱ्या डोक्याचा स्टारलिंग (Andaman White-Headed Starling)

फक्त अंदमान बेटांवर आढळणारा हा पक्षी त्याच्या आकर्षक पांढऱ्या डोक्यासाठी आणि काळ्या शरीरासाठी ओळखला जातो. त्याच्या मर्यादित श्रेणीमुळे पक्षी निरीक्षकांनी तो दुर्मिळ क्षणी दिसतो.

१०. पिग्मी हॉग (Pygmy Hog)

एकेकाळी नामशेष झाल्याचे मानले जाणारे पिग्मी हॉग हे जगातील सर्वात लहान वन्य डुक्कर आहे आणि ते फक्त आसामच्या गवताळ प्रदेशात आढळते. संवर्धन उपक्रम राबवून त्यांना संरक्षित क्षेत्रांमध्ये यशस्वीरित्या पुन्हा आणले आहे.

भारताच्या विविध भौगोलिक स्थितीमुळे स्थानिक प्रजातींची एक अविश्वसनीय विविधता निर्माण झाली आहे, ज्यापैकी अनेक प्रजाती अत्यंत धोक्यात आहेत. या दुर्मिळ प्राण्यांचे आणि त्यांच्या अधिवासांचे संरक्षण करण्यासाठी संवर्धनाचे प्रयत्न महत्त्वाचे आहेत. जर तुम्ही वन्यजीवांबाबत जाणून घेण्यास उत्साही असाल, तर भारतातील राष्ट्रीय उद्याने आणिवन्यजीव अभयारण्ये भेट द्या ज्यामुळे तुम्हाला त्यांच्या नैसर्गिक वातावरणात या असाधारण प्राण्यांना पाहण्याची संधी मिळू शकते.