दैनंदिन जीवनात पाहतोच की अति वर्कआऊट केल्याने त्यांच्या जीववर बेतले आहेत. यातच नुकतच २९ ऑक्टोबर रोजी कन्नड सुपरस्टार पुनीत राजकुमार यांना छातीत दुखू लागल्याने बेंगळुरू येथील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते. केवळ ४६ वर्षीय या अभिनेत्याला डॉक्टरांच्या पथकाने तपासणी केली, त्यानंतर त्यांनी सांगितले की वैद्यकीय सेवा आणि उपचारांचा त्याच्या शरीरावर कोणत्याही प्रकारे परिणाम होत नसल्याचं त्यांनी सांगितले. हा अभिनेता जिममध्ये व्यायाम करत होता, त्यानंतर त्याला हृदयविकाराचा झटका आला आणि त्याला रुग्णालयात नेण्यात आले. यावेळी डॉक्टरांनी कार्डियक लाइफ सपोर्ट उपचार करण्यास सुरुवात केली. मात्र याचा काही उपयोग झाला नाही.

दुःखाची बाब म्हणजे या अभिनेत्याच्या अकाली मृत्यूला करणीभूत ठरले ते म्हणजे अति वर्कआऊट. याआधी अभिनेता सिद्धार्थ शुक्लालाही अति व्यायामा केल्यानंतर हृदयविकाराचा झटका आला होता. त्यात दुर्दैवी मृत्यू झाला. परंतु अशा घटनांमुळे सर्वांनाच आश्चर्य वाटू शकते, जास्त काम आणि व्यायाम करणे घातक ठरू शकते का? तसे असल्यास, केव्हा थांबायचे हे कसे कळेल? हे जाणून घेऊयात.

जास्त व्यायाम प्राणघातक असू शकतो

गंभीर आजारांपासून दूर राहण्यासाठी, निरोगी आणि दीर्घायुष्य जगण्यासाठी शारीरिक हालचाली अत्यंत महत्त्वाच्या आहे. दररोज व्यायाम केल्याने तुमची जीवनशैली सक्रिय राहते, वजन नियंत्रणात राहते आणि हृदयाचे आरोग्यही चांगले राहते. तथापि, हे समजून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे की आपण आपल्या शरीरावर जबरदस्ती करू नये, कारण यामुळे देखील हानी होऊ शकते.

जीवन शैली सक्रिय मिळवणाच्या नादात अनेक लोकं व्यायाम करतात आणि अचानक वर्कआउट्सची तीव्रता वाढवतात, ज्यामुळे मस्क्यूकोस्केलेटल स्केलेटनला दुखापत होऊ शकते, हृदय व रक्तवाहिन्यांसह हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालीवर परिणाम होतो. तसेच, वॉर्म-अप न करता व्यायाम केल्याने देखील दुखापत होऊ शकते.

हृदयावर होतो परिणाम

जास्त व्यायाम केल्याने स्नायू दुखणे, सूज येणे, थकवा येणे, मूड बदलणे आणि झोपेच्या समस्या उद्भवू शकतात. पण कालांतराने या समस्या हृदयापर्यंत आणि शरीराच्या इतर भागापर्यंत पोहोचतात. तज्ज्ञांच्या मते, जास्त व्यायाम केल्याने रक्तदाब वाढू लागतो. ज्या रुग्णांच्या हृदयाच्या धमन्यांमध्ये कोलेस्टेरॉलचे प्लेक असतात, त्यामध्ये जमा झालेले प्लेक्स फुटतात किंवा कापतात आणि त्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो. काही रुग्णांमध्ये हृदयाच्या लयमधील गंभीर विकृती निर्माण होऊ शकतात, ज्याला वेंट्रिक्युलर एरिथमिया म्हणतात ज्यामुळे अचानक मृत्यू देखील होऊ शकतो.
हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधीच्या कार्यावर परिणाम करण्याव्यतिरिक्त, जास्त व्यायामामुळे तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती देखील कमकुवत होऊ शकते, ज्यामुळे तुम्हाला संक्रमण आणि विषाणूजन्य आजार होण्याची शक्यता जास्त असते. याव्यतिरिक्त, दुखापतीचा धोका खूप जास्त आहे.

गरजेपेक्षा व्यायाम करत आहात हे कसे जाणून घ्यावे

व्यायाम हा जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे आणि तो कोणत्याही किंमतीत थांबवू नये. परंतु जर तुम्ही हृदयाचे रुग्ण असाल किंवा मधुमेहासारखे इतर गंभीर आजार असतील तर तुम्ही तुमच्या शरीरावर जास्त काम करू नये. तुम्हाला कधी थांबायचे आहे हे जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे. त्याची चिन्हे सौम्य आहेत, परंतु त्वरित उपचार केले पाहिजेत. तज्ज्ञांच्या मते, जर तुम्हाला वेदना, धाप लागणे, चक्कर येणे, हृदयाचे ठोके वाढणे, जास्त घाम येणे किंवा अशक्तपणा जाणवत असेल, तर वर्कआउट ताबडतोब थांबवा. तुम्ही पूर्णपणे तंदुरुस्त वाटत नसल्यास कधीही कसरत करू नका.

व्यायाम करताना आपल्या शरीराचे ऐका

तुमचे शरीर तुमच्याशी अनेक प्रकारे बोलत असते. जेव्हा तुम्हाला सर्दी किंवा फ्लू होतो तेव्हा ते तुम्हाला सांगते की तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत झाली आहे. जेव्हा तुमचे वजन वाढते, तेव्हा तुमच्या कॅलरीजचे प्रमाण वाढल्याचे हे लक्षण असते. आणि जर तुमचे वजन कोणत्याही कारणाशिवाय कमी होत असेल तर हे लक्षण आहे की तुम्ही हार्मोनल आजाराने ग्रस्त आहात. त्याचप्रमाणे, जेव्हा व्यायामाचा विचार येतो तेव्हा आपण आपल्या शरीराचे देखील ऐकले पाहिजे. तुम्हाला आवडणाऱ्या व्यायामाच्या नोट्स बनवा. शरीरावर अनावश्यक दबाव टाकू नका. तुम्हाला चांगले किंवा कमकुवत, बलवान किंवा कमकुवत वाटते की नाही हे वर्कआउट्सबद्दल स्वतःला विचारा. वेदनांच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका, जरी ते सौम्य असले तरीही. तुमच्या मानसिक आरोग्याकडेही लक्ष द्या.

(टीप: वरील टिप्सचा वापर करताना क्षेत्रातील तज्ञांचा सल्ला घ्या.)