भात हा आपल्या आहाराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. कुणाला डाळ भात खायला आवडतो तर कुणाला भात आणि छोले-राजमा खायला आवडते आणि कोणाला पुलाव किंवा बिर्याणी खायला जास्त आवडते. भात हा इतका चवदार पदार्थ आहे की प्रत्येकाला ते खाण्याचा मोह होतो. भातामध्ये असलेल्या पोषक तत्वांबद्दल बोलायचे झाले तर भातामध्ये चरबी(फॅट्सचे) आणि साखरेचे प्रमाणही कमी असते.
जर आपण १०० ग्रॅम शिजवलेल्या पांढऱ्या भातामध्ये असलेल्या पोषक तत्वांबद्दल बोललो तर त्यात कॅलरीज-१३० किलोकॅलरी, कार्बोहायड्रेट-२८-३० ग्रॅम, लॅक्टोज-शुगर-मुक्त, प्रथिने-२.५-२.७ ग्रॅम, चरबी(फॅट्स)-०.२ ग्रॅम, फायबर-०.३-०.५ ग्रॅम, कॅल्शियम-१० मिलीग्राम, लोह-०.२ मिलीग्राम, पोटॅशियम-३५ मिलीग्राम, मॅग्नेशियम-१२ मिलीग्राम, फॉस्फरस-३५ मिलीग्राम, व्हिटॅमिन बी१-०.०७ मिलीग्राम, व्हिटॅमिन बी३-१.५ मिलीग्राम होटा असतो जो आरोग्यासाठी उपयुक्त आहे.
आता प्रश्न असा उद्भवतो की, आपण पोषक तत्वांनी समृद्ध भात खावा की नाही. याचे उत्तर असे आहे की ते तुम्ही कसे, किती आणि कोणता भात खातो यावर अवलंबून आहे. एम्सचे माजी सल्लागार आणि साओल हार्ट सेंटरचे संस्थापक आणि संचालक डॉ. बिमल झंजेर यांच्या मते, भात खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.
तुम्ही पांढरा भात किंवा ब्राऊन राईस खा, दोन्हीही फायदेशीर आहेत. भात खाण्याचे अनेक आरोग्य फायदे आहेत. तथापि, सोशल मीडियावर असे अनेक गैरसमज पसरवले जातात की “भात खाणे आरोग्यासाठी चांगले नाही. काही संशोधन असे सूचित करतात की,”भात हा आरोग्यासाठी चांगल्या पोषक तत्वांचा समृद्ध स्रोत आहे.” भात खाण्याचे फायदे तज्ज्ञांकडून जाणून घेऊ
भात खाण्याचे फायदे
तांदूळ हा ऊर्जेचा एक उत्तम स्रोत आहे
तांदूळ प्रामुख्याने कार्बोहायड्रेट्सपासून बनलेला असतो, जो शरीराला त्वरित ऊर्जा देतो. मुले, खेळाडू आणि शारीरिक श्रम करणाऱ्यांसाठी भात खाणे स्वादिष्ट असते. बऱ्याचदा लोक भाताला जेवणानंतर सुस्तावण्याचे कारण मानतात, तर भातामध्ये नैसर्गिकरित्या ऊर्जा पुरवणारे कार्बोहायड्रेट्स असतात. असे कॉम्प्लेक्स कार्बोहायड्रेट्स असतात जे उशिरा पचतात आणि जास्त वेळ भूक लागत नाही. परंतु कामगारांमध्ये त्याचे प्रमाण मर्यादित असते.
पचनसंस्था तयार करते
पांढरा भात प्रभावी आणि लवकर पचण्याजोगा असतो. ताप, अतिसार किंवा पोटाच्या समस्यांमध्ये तो खूप प्रभावी असल्याचे सिद्ध होते. जर पोटाशी संबंधित शास्त्रज्ञ असतील तर भात हा एक उत्कृष्ट आणि आरोग्यदायी पर्याय असू शकतो. त्याचा परिणाम होतो आणि तो सहज पचतो. भात त्यात असलेल्या इतर पदार्थांना कमी करण्यास मदत करतो आणि पोटाशी संबंधित इतर पदार्थांपासून आराम मिळतो. ते खाल्ल्याने बद्धकोष्ठता बरी होते आणि पचनसंस्था निरोगी राहते. वनस्पतींनी समृद्ध तांदूळ पचनासाठी अमृत आहे.
भाताचा ग्लायसेमिक इंडेक्स
भातामध्ये अनेक पोषक तत्वे आणि खनिजे असतात, परंतु असे असूनही, त्यात उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) असतो ज्यामुळे मधुमेह होऊ शकतो. भातामध्ये असलेले स्टार्च हळूहळू विघटित होते, ज्यामुळे कार्बोहायड्रेट्स हळूहळू पचतात. या कारणास्तव, मोठ्या प्रमाणात पांढऱ्या भाताचे सेवन केल्याने जीवनशैलीशी संबंधित आजारांचा धोका वाढू शकतो. मधुमेही रुग्णांनी भाताचे सेवन कमी करावे अन्यथा त्यांची समस्या वाढू शकते.
ग्लूटेन अॅलर्जी असलेल्यांसाठी उत्तम पर्याय
भातामध्ये ग्लुटेन नसते म्हणूनच ज्यांना ग्लूटेन एनर्जी आहे त्यांच्यासाठी हा उत्तम पर्याय आहे.
भात वजन कमी करतो की वाढवतो?
भात हा आहारासाठी अनुकूल अन्न आहे. मर्यादित प्रमाणात सेवन केल्यास वजन कमी करण्यास मदत होते. काही संशोधनातून असे दिसून आले आहे की,”जास्त फायबर आणि कमी सॅच्युरेटेड फॅट असलेले भात वजन कमी करण्यास मदत करू शकते, विशेषतः जेव्हा तुम्ही तुमच्या आहारात ब्राऊन राईस किंवा लाल भात समाविष्ट करता. दुसरीकडे, काही संशोधनातून असे दिसून आले आहे की,”जर भात जास्त प्रमाणात किंवा शारीरिक हालचालींशिवाय खाल्ला गेला तर त्यामुळे वजन वाढू शकते. म्हणून, वजन नियंत्रणासाठी, संतुलित प्रमाणात, योग्य प्रकारात आणि सक्रिय जीवनशैलीसह तांदूळ निवडणे महत्वाचे आहे. जर तुम्ही दररोज मर्यादित प्रमाणात भात खाल्ला तर तुमचे शरीर निरोगी राहील.”
