Liver health signs spot on leg and feet: जेव्हा आपल्या शरीरातील कोणताही अवयव योग्यरित्या कार्य करत नाही तेव्हा त्याचा परिणाम अनेक भागांवर दिसून येतो. लिव्हर हा शरीराचा इतका महत्त्वाचा भाग आहे की तो कोणत्याही आवाजाशिवाय सतत काम करत राहतो. हा अवयव शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकणे, चरबी प्रक्रिया करणे आणि हार्मोन्स संतुलित ठेवणे अशी शेकडो महत्त्वाची कार्ये करतो. जेव्हा ५०० हून अधिक महत्त्वाची कार्ये करणाऱ्या लिव्हरचे आरोग्य बिघडू लागते तेव्हा शरीरात काही चिन्हे दिसू लागतात, त्यापैकी बरेच पायांवर दिसतात. बऱ्याचदा आपण ही चिन्हे सामान्य आहेत असे समजून त्याकडे दुर्लक्ष करतो, मात्र वेळीच लक्ष दिल्यास आपण मोठा धोका रोखू शकतो.
जेव्हा लिव्हरचे नुकसान होते तेव्हा त्याची लक्षणे प्रथम आपल्या पायांवर दिसतात. लोक अनेकदा चुकीचे बूट घालण्यामुळे पायात सूज आणि वेदना होतात असे म्हणतात. पण, तुम्हाला माहिती आहेच की जर पायांमधील या समस्या दीर्घकाळ राहिल्या तर त्या लिव्हरच्या गंभीर समस्या असू शकतात. डॉ. एरिक बर्ग यांच्या मते, जेव्हा लिव्हर योग्यरित्या कार्य करत नाही तेव्हा त्याची सहा लक्षणे पायांमध्ये दिसू शकतात. लिव्हरमध्ये समस्या असल्यास पायांमध्ये कोणती लक्षणे दिसतात ते जाणून घेऊया.
यकृताच्या समस्यांची सामान्य लक्षणे :
सतत थकवा जाणवणे
भूक न लागणे
मळमळ किंवा उलट्या होणे
निद्रानाश
शरीरात कमकुवतपणा आणि सुस्ती
वेगानं वजन कमी होणे
त्वचा आणि डोळ्यांमध्ये कावीळ होण्याची लक्षणे
पोटात वेदना आणि सूज, त्वचेला खाज सुटणे, गडद लघवी, हलक्या रंगाचे मल, सतत थकवा, मळमळ किंवा उलट्या होणे; ही लक्षणे लिव्हरचे नुकसान दर्शवू शकतात आणि त्यामुळे वेळेवर तपासणी करणे महत्त्वाचे आहे.
पायांमध्ये लिव्हरच्या नुकसानीची लक्षणे
पायांमध्ये वेदना आणि सूज
पायांना सूज येणे आणि वेदना होणे हे लिव्हरच्या समस्येचे लक्षण असू शकते. जर लिव्हर योग्यरित्या कार्य करत नसेल तर शरीरात द्रव आणि विषारी पदार्थ जमा होऊ लागतात, ज्यामुळे पायांना सूज येते (पेरिफेरल एडेमा). सिरोसिससारख्या आजारांमुळे व्हेरिकोज व्हेन्स होतात, ज्यामुळे वेदना होतात.
पायांना खाज सुटणे
पायांना खाज सुटणे हे लिव्हरच्या समस्येचे लक्षण असू शकते. पायांना खाज सुटणे हे प्राथमिक पित्त सिरोसिस (PBC) आणि प्राथमिक स्क्लेरोझिंग कोलॅंजायटीस (PSC) सारख्या कोलेस्टॅटिक आजारांचे लक्षण असू शकते. या आजारांमध्ये पित्त नलिका ब्लॉक होतात, ज्यामुळे पित्त जमा होते आणि हात आणि पायांना तीव्र खाज सुटते.
पाय सुन्न होणे आणि मुंग्या येणे
मेयो क्लिनिकच्या मते, लिव्हरच्या आजाराच्या काही सामान्य लक्षणांमध्ये पाय सुन्न होणे किंवा मुंग्या येणे समाविष्ट आहे, जे हलक्यात घेऊ नये. हिपॅटायटीस सी किंवा अल्कोहोलशी संबंधित लिव्हर रोगामुळे हे लक्षण उद्भवू शकते, ज्याला पॅरेस्थेसिया म्हणतात. लिव्हरमध्ये समस्या असल्यास हात आणि पायांच्या नसा प्रभावित होऊ शकतात.
घोट्यांवर आणि पायांवर फुगलेल्या शिरा
पायांवर किंवा घोट्यांवर जाळ्यासारख्या पातळ निळ्या किंवा लाल शिरा दिसणे, ज्याला “स्पायडर व्हेन्स” म्हणतात, हे लिव्हरच्या समस्येचे लक्षण असू शकते. या शिरा त्वचेच्या पृष्ठभागाच्या अगदी खाली दिसतात आणि सामान्यतः लिव्हर सिरोसिसने ग्रस्त असलेल्या लोकांमध्ये दिसून येतात. जेव्हा लिव्हर खराब होते तेव्हा शरीरातील इस्ट्रोजेन हार्मोनची पातळी असंतुलित होते. या हार्मोनल असंतुलनामुळे शिरा पसरतात, ज्यामुळे कोळीच्या नसा तयार होतात. जर अशा नसा अचानक पायांवर किंवा घोट्यांवर दिसू लागल्या तर समजून घ्या की लिव्हर खराब होत आहे.
टाचांना भेगा पडणे ही यकृताची समस्या आहे
टाचांना भेगा पडणे ही केवळ कोरडी त्वचा किंवा काळजीच्या अभावामुळे होत नाही, तर ती लिव्हरच्या बिघाडाचे लक्षणदेखील असू शकते. जेव्हा लिव्हर योग्यरित्या कार्य करत नाही, तेव्हा ते अ, ड, ई आणि के यांसारख्या चरबी-विरघळणाऱ्या जीवनसत्त्वांचे शोषण करण्यास अडथळा आणते. विशेषतः व्हिटॅमिन ए च्या कमतरतेमुळे त्वचा कोरडी, जाड आणि टाचांना भेगा पडू शकतात. याकडे दुर्लक्ष करणे धोकादायक ठरू शकते.
पायांजवळील लाल डाग यकृताच्या समस्येचे संकेत देतात
पायांभोवती लाल किंवा तपकिरी डाग लिव्हरच्या समस्येचे लक्षण असू शकतात. हे डाग विशेषतः गुडघ्याखाली आणि पायांच्या वरच्या भागात दिसतात आणि बहुतेकदा लहान लाल डागांसारखे दिसतात. जेव्हा लिव्हरमध्ये चरबी जमा होऊ लागते, तेव्हा ते त्वचेवर असे बदल घडवून आणते. अशा परिस्थितीत या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करणे योग्य नाही.
