अनिल कांबळे, लोकसत्ता 

नागपूर : गृहमंत्र्यांचे शहर म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या नागपुरात महिला व तरुणींची सुरक्षा धोक्यात आली असून गेल्या पाच वर्षांत तब्बल १ हजार ९३ बलात्काराच्या घटनांची नोंद आहे. पाच वर्षांच्या तुलनेत यावर्षी सर्वाधिक बलात्काराच्या गुन्ह्यांची नोंद करण्यात आली आहे. त्यामुळे शहरातील महिला सुरक्षेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.

Violence Against Women
बलात्कार, घरगुती हिंसाचार अन् शोषण! ‘या’ देशांमध्ये महिला सुरक्षा धोक्यात, दिवसाला तीन हजार गुन्ह्यांची नोंद; अभ्यासातून धक्कादायक खुलासे!
mp women burried
रस्त्याच्या बांधकामाला विरोध केल्याने दोन महिलांना मुरुमाच्या ढिगाऱ्याखाली गाडलं; मध्यप्रदेशातील धक्कादायक घटना!
Loksatta explained Why are students protesting in Bangladesh
विश्लेषण: बांगलादेशात विद्यार्थी आंदोलन का करत आहेत?
Poor quality of 15 road works in Pimpri Chief Minister Eknath Shinde confession
पिंपरीतील १५ रस्त्यांच्या कामांचा दर्जा निकृष्ट; मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांची कबुली
maharashtra government tables rs 94889 crore supplementary demands In assembly
पुरवणी मागण्यांचा पाऊस; अर्थसंकल्प मंजूर होताच ९५ हजार कोटींच्या मागण्या सादर, मुख्यमंत्र्यांच्या नगरविकास खात्यासाठी १४,५९५ कोटी
Narmada Bachao Andolan Medha Patkar sentenced to 5 month jail term in defamation case
मेधा पाटकर यांना ५ महिन्यांचा तुरुंगवास; आंदोलने, उपोषणे, कारावास आणि संघर्ष; कशी होती ‘नर्मदा बचाव’ची ३९ वर्षे?
32 thousand crores fundraising through ipo in six months boom in ipo
विश्लेषण : सहा महिन्यांत ३२ हजार कोटींची निधी उभारणी… आयपीओ बाजारातील तेजी कुठवर?
loksatta analysis centre state government clash over gst compensation
विश्लेषण : जीएसटी’चा आठवा वाढदिवस… विसंवाद, अपेक्षाभंगांचा वाढता आलेख?

हेही वाचा >>> पत्नीचा छळ करणाऱ्या संगणक अभियंत्याला कारावास

गेल्या पाच वर्षांतील महिलांवरील लैंगिक अत्याचाच्या गुन्ह्यांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे. गेल्या पाच वर्षांत अल्पवयीन मुली, तरूणी आणि विवाहित महिलांवर १०९३ बलात्काराच्या घटना घडल्या आहेत. यातही गतवर्षी सर्वाधिक २५२ महिलांवर लैंगिक अत्याचार झाल्याची नोंद पोलीस विभागाने घेतली आहे. यासोबतच शहरात अश्लील चाळे, शेरेबाजी, लज्जास्पद वर्तन आणि विनयभंगाच्याही घटनांमध्ये मोठी वाढ झाली आहे. २०१९ मध्ये १८३ महिला-तरुणींवर बलात्कार झाल्याचे गुन्हे दाखल होते तर पाच वर्षांत ३१ टक्के गुन्ह्यांनी वाढ झाली आहे. शासनाने महिलांना सुरक्षा आणि संरक्षण देण्यासाठी विविध प्रभावी कायदे केले आहेत. मात्र, पोलीस विभागाकडून या कायद्याची काटेकोरपणे अंमलबजावणी होत नाही. पोलिसांकडून दोषींना शिक्षा होण्याइतपत तपास गांभीर्याने केला जात नाही. पोलिसांच्या तपासात अनेक त्रृटी असतात, त्याचा लाभ आरोपींना मिळतो. अनेकदा खटले प्रलंबित राहत असल्यानेही गंभीर स्वरुपाचे गुन्हे असताना आरोपींमध्ये वचक राहत नाही. पोलीस अधिकारी नेहमी नकारात्मक भूमिका घेत असल्यामुळे अनेक महिलांच्या तक्रारींमध्ये गुन्हा दाखल होत नाही. लैंगिक अत्याचारग्रस्त तक्रारदार महिलांसोबत पोलीस ठाण्यात कर्मचारी योग्य वागणूक देत नाहीत, त्याचाही परिणाम गुन्हे दाखल होण्यावर पडतो. राज्य महिला आयोग किंवा वरिष्ठांनी दखल घेतल्यानंतरच पोलीस ठाण्यात गुन्हे दाखल करण्यास गांभीर्य दाखविण्यात येत असल्याचे चित्र असते.

हेही वाचा >>> नववर्ष प्रारंभीच थोरल्याने केली धाकट्याची हत्या

महिलांवरील लैंगिक अत्याचार किंवा अन्य प्रकारच्या तक्रारींना नागपूर पोलीस गांभीर्याने घेतात. महिलांना न्याय मिळावा यासाठी पोलीस कटीबद्ध आहेत. लैंगिक अत्याचाराच्या घटनांमध्ये नातेवाईक, कुटुंबातील सदस्य, लग्नाचे आमिष आणि प्रेमप्रकरणांचा समावेश असल्याचे समोर आले आहे.

– अमितेश कुमार, पोलीस आयुक्त.

वर्ष   बलात्काराचे गुन्हे

२०१९ – १८३

२०२०  – १७२

२०२१  – २३४

२०२२  – २५०

२०२३ – २५२