स्मार्टफोन व इतर उपकरणांमधील संवेदकांच्या मदतीने भूकंपाची पूर्वसूचना काही काळ आधी मिळू शकते, असा दावा एका संशोधनात करण्यात आला आहे. भूगर्भातील हालचाली या उपकरणांच्या संवेदकांनी टिपता येऊ शकतात.
संशोधकांच्या मते जगाच्या अनेक भागात महागडी उपकरणे परवडत नाहीत. त्यामुळे स्मार्टफोनवर भूकंपाची पूर्वसूचना काही काळ आधी मिळाली तरी ती फायद्याची ठरणार आहे.
यूएस जिऑलॉजिकल सव्र्हे या संस्थेच्या वैज्ञानिकांनी सांगितले की, स्मार्टफोन व इतर यंत्रातील संवेदक हे भूकंपाची पूर्वसूचना देण्यासाठी वापरता येतात. ही प्रणाली फार अचूक नसली तरी त्याला ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टीमचा आधार असणार आहे. जीपीएस रिसिव्हरच्या मदतीने जमिनीतील भेदक हालचाली टिपता येतात.
क्राउड सोर्सिग निरीक्षणात असे दिसून आले की, स्मार्टफोनच्या मदतीने भूकंपाची पूर्वसूचना कळू शकते व त्यामुळे आपण सावध होऊ शकतो. या संस्थेतील भूभौतिक शास्त्रज्ञ सारा मिन्सन यांनी याबाबत शोधनिबंध लिहिला असून त्यांच्या मते भूकंपाची पूर्वसूचना देणारी यंत्रणा संवेदकांनी लहरी पकडूनच आपल्याला सावध करीत असते त्यामुळे अर्थक्वेक अर्ली वॉर्निग सिस्टीम या जपान, मेक्सिको यासारख्या देशात वापरल्या जातात. त्यांची चाचणी ७ रिश्टरच्या भूकंपात व जपानमधील टोहोको ओकी येथे २०११ मध्ये झालेल्या ९ रिश्टरच्या भूकंपात झालेली आहे. या प्रणालीच्या मदतीने पाच हजार लोकांना जरी मोबाईलवर माहिती मिळाली किंवा भूकंपाची सूचना संवेदकाने मिळाली तरी ती इतरांना देता येते.
भूकंपलहरी ज्या वेगाने पसरतात त्यापेक्षा मोबाईलने सूचना देण्याचा वेग जास्त असतो असा दावा ह्यूस्टन विद्यापीठाचे प्रा. क्रेग ग्लेनी यांनी केला आहे.
स्मार्टफोन किंवा अन्य यंत्रातील संवेदक हे ७ किंवा त्यापेक्षा मोठय़ा तीव्रतेच्या भूकंपासाठी वापरता येतात. लहान भूकंपासाठी नाही. ईईडब्ल्यू यंत्रणेच्या मदतीने भूकंपाच्या पूर्वसूचना मिळू शकतात, पण जगात काही सुविधा व साधने अपुरी आहेत. तेथे काही प्रमाणात अडचण आहे असे त्यांनी सांगितले. सायन्स अॅडव्हान्सेस या नियतकालिकात हा शोधनिबंध प्रसिद्ध झाला आहे.
संग्रहित लेख, दिनांक 14th Apr 2015 रोजी प्रकाशित
स्मार्टफोनच्या माध्यमातून आता भूकंपाची पूर्वसूचना मिळणे शक्य
स्मार्टफोन व इतर उपकरणांमधील संवेदकांच्या मदतीने भूकंपाची पूर्वसूचना काही काळ आधी मिळू शकते, असा दावा एका संशोधनात करण्यात आला आहे.
First published on: 14-04-2015 at 12:11 IST
मराठीतील सर्व देश-विदेश बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: The smartphone to give earthquake warning