आयपीएल लिलाव: १४ कोटींचा युवराज!

फिक्सिंग आणि वादांच्या वणव्याची पर्वा न करता इंडियन प्रीमियर लीग (आयपीएल) क्रिकेट स्पध्रेच्या सातव्या पर्वाच्या लिलावाच्या पहिल्या दिवशी सर्वाचे डोळे दिपवले ते भारताच्या युवराज सिंगने. अष्टपैलू युवीला रॉयल चॅलेंजर्स बंगळुरूने विक्रमी १४ कोटी रुपयांची बोली लावून खरेदी केले आणि सर्वानाच आश्चर्याचा धक्का दिला. भारताच्याच दिनेश कार्तिकनेही १२ कोटी ५० लाख रुपयांची भक्कम कमाई केली आहे.
आयपीएल स्पध्रेसंदर्भातील वादांचे मोहोळ मागे सारून आयपीएलच्या सातव्या पर्वासाठी संघांची बांधणी करण्यासाठी खेळाडूंना ‘कौन बनेगा करोडपती’ची साद घालण्यात आली. बुधवारी उत्साही वातावरणात लिलावाचा पहिला दिवस भारतीय खेळाडूंना मिळालेल्या विक्रमी बोलीमुळे गाजला. भारतीय संघात नियमित स्थान नसलेल्या युवराज आणि कार्तिकला आयपीएलच्या इतिहासातील आतापर्यंतचा विक्रमी भाव मिळाला आहे. २०११मध्ये गौतम गंभीरला ११ कोटी ४ लाख रुपये विक्रमी बोली लागली होती. तो आयपीएलच्या अर्थबाजारात हा विक्रम मोडीत निघाला.
अ‍ॅशेस मालिकेतील अपयशानंतर इंग्लंडचा वादग्रस्त फलंदाज केव्हिन पीटरसनची आंतरराष्ट्रीय कारकीर्द नुकतीच संपुष्टात आली. त्याला दिल्ली डेअरडेव्हिल्सने ९ कोटी रुपये इतक्या भरघोस रकमेला खरेदी केले. गेल्या हंगामात तो दिल्लीकडूनच आयपीएल खेळला होता.
एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये फक्त ३६ चेंडूंत विश्वविक्रमी शतक झळकावणाऱ्या न्यूझीलंडच्या अष्टपैलू कोरे अँडरसनला मुंबई इंडियन्सने ४ कोटी ५० लाख रुपये रकमेला खरेदी केले आहे. या उदयोन्मुख खेळाडूने अपेक्षेप्रमाणेच लिलावामध्ये आपली छाप पाडली आहे.
याशिवाय ऑस्ट्रेलियाचा वेगवान गोलंदाज मिचेल जॉन्सन (६.५ कोटी, किंग्ज इलेव्हन पंजाब), अष्टपैलू ग्लेन मॅक्सवेल (६ कोटी, किंग्ज इलेव्हन पंजाब), दक्षिण आफ्रिकेचा अष्टपैलू जॅक कॅलिस (५.५ कोटी, कोलकाता नाइट रायडर्स), भारताचा सलामीवीर मुरली विजय (५ कोटी, दिल्ली डेअरडेव्हिल्स), रॉबिन उथप्पा (५ कोटी, कोलकाता नाइट रायडर्स), वेस्ट इंडिजचा फलंदाज ड्वेन स्मिथ (४.५ कोटी, चेन्नई सुपर किंग्ज), अमित मिश्रा (४.२५ कोटी, सनरायजर्स हैदराबाद) आणि आरोन फिंच (४ कोटी, सनरायजर्स हैदराबाद) या खेळाडूंनी लिलावामध्ये लक्षवेधी कमाई केली.
२०११ची विश्वचषक क्रिकेट स्पर्धा गाजवणाऱ्या युवराजने त्यानंतर कर्करोगासारख्या दुर्दम्य आजारावर मात केली आणि तो पुन्हा मैदानावर परतला. नुकत्याच जाहीर झालेल्या आशिया चषक स्पध्रेसाठीच्या भारतीय एकदिवसीय संघातून युवीला खराब कामगिरीमुळे वगळण्यात आले आहे, परंतु ट्वेन्टी-२० विश्वचषक स्पध्रेसाठी मात्र त्याने संघातील स्थान टिकवले आहे. मात्र आयपीएलच्या लिलावात युवराजने सर्वानाच मागे टाकले.
त्याचप्रमाणे सध्या भारतीय संघात स्थान मिळवण्यासाठी झगडणाऱ्या  दिनेश कार्तिकची आधारभूत किंमत २ कोटी रुपये होती. मात्र लिलावामध्ये दिल्ली आणि हैदराबाद यांच्यात चांगलीच जुंपली. मग कोलकाताने कार्तिकसाठी उत्सुकता दर्शवली. मात्र दिल्लीने या दोघांनाही मागे टाकत कार्तिकला आपल्याकडे राखण्यात यश मिळवले.
 ३३ वर्षीय पीटरसन लिलावामध्ये लक्ष वेधणार, असा अंदाज आधीपासूनच वर्तवण्यात आला होता. त्याच्यासाठी चेन्नई, पंजाब आणि दिल्ली अशी तिरंगी टक्कर होती. सनरायजर्स हैदराबाद पीटरसनची बोली जिंकणारसुद्धा होते, परंतु दिल्ली डेअरडेव्हिल्सने संघात कायम ठेवण्याचा (राइट टू मॅच) अधिकार वापरून पीटरसनला गमावू दिले नाही. जॅक कॅलिससाठीसुद्धा चेन्नई आणि दिल्ली यांच्यात सामना रंगला. परंतु कोलकाताने संघात राखण्याचा अधिकार वापरून कॅलिसची बोली जिंकली.
दिल्ली संघाने उत्सुकता न दर्शवलेला भारताचा माजी सलामीवीर वीरेंद्र सेहवागची आधारभूत किंमत २ कोटी होती. त्याला किंग्ज इलेव्हन पंजाबने ३ कोटी २० लाख रुपये किमतीला खरेदी केले.
ऑस्ट्रेलियाचा अष्टपैलू खेळाडू स्टीव्हन स्मिथकरिता राजस्थान रॉयल्सने ४ कोटी रुपये मोजले, तर श्रीलंकेच्या थिसारा परेरासाठी किंग्ज इलेव्हन पंजाबने १ कोटी ६० लाख रुपयांची यशस्वी बोली लावली. भारताचा धडाकेबाज अष्टपैलू खेळाडू युसूफ पठाणने ३ कोटी २५ लाख (कोलकाता) आणि दक्षिण आफ्रिकेच्या क्विंटन डी कॉकने ३ कोटी ५० लाखांची (दिल्ली) कमाई केली.
अँडरसनची आधारभूत किंमत १ कोटी रुपये होती. त्याला खरेदी करण्यासाठी राजस्थान आणि बंगळुरूने रस घेतला. त्यानंतर मुंबई इंडियन्स आणि दिल्लीनेही अँडरसनसाठी बोली लावली. त्याच्या आकडय़ाने ४ कोटींचा आकडा ओलांडला तेव्हा दिल्लीने माघार घेतली. हैदराबादने आपले नशीब आजमावण्याचा प्रयत्न केला. परंतु अखेर मुंबईच्या नीता अंबानी यांनी बाजी मारली.
प्रदीर्घ काळ भारतीय संघात नसलेला आणखी एक खेळाडू उथप्पानेही ५ कोटी रुपयांची कमाई करीत कोलकाताच्या संघात स्थान मिळवले. २०११च्या लिलावामध्ये त्याला ९ कोटी ६० लाख रुपये भाव मिळाला होता.
२०११च्या लिलावामध्ये एकंदर १८ कोटी रुपये कमावणाऱ्या युसूफ आणि इरफान पठाण या बंधूंना या वेळी अपेक्षित यश मिळाले नाही. युसूफला ३.२५ कोटी (कोलकाता) आणि इरफानला २.४ कोटी (हैदराबाद) भाव मिळाला.
भारताचे वेगवान गोलंदाज भुवनेश्वर कुमार (हैदराबाद) आणि मोहम्मद शमी (दिल्ली) यांच्यावर ४.२५ कोटी इतकी बोली लागली. वरुण आरोनला बंगळुरूने २ कोटी रुपयांना खरेदी केले. सध्या भारताच्या दोन्ही मर्यादित षटकांच्या संघांमधून डच्चू मिळालेल्या इशांत शर्माला २.६० कोटी इतक्या रकमेला हैदराबादने खरेदी केले आहे.
या लिलावाद्वारे खेळाडूंना एका वर्षांसाठी करार मिळणार असून, तो फ्रेंचायझींना आणखी दोन वर्षांसाठी वाढविता येऊ शकेल. संपूर्ण संघासाठी ६० कोटी रुपये एकंदर मानधन मर्यादा निश्चित करण्यात आली असून, २०१५ आणि २०१६च्या हंगामांमध्ये त्यात पाच टक्के वाढ होईल.
अभिनेत्री प्रीती झिंटा (किंग्ज इलेव्हन पंजाबची सहमालकीण), उद्योगपती विजय मल्ल्या (रॉयल चॅलेंजर्स बंगळुरूचे मालक),नीता अंबानी (मुंबई इंडियन्स), राहुल द्रविड (राजस्थान रॉयल्स), अनिल कुंबळे (मुंबई इंडियन्स) या नामांकित मंडळींनी आयपीएलच्या लिलावाला आपल्या संघांसाठी हजेरी लावली.