Blood Pressure Chart : सकाळी अंथरुणातून उठल्यानंतर तुम्हाला डोकेदुखी आणि चक्कर येते का? धूसर दृष्टी आणि नाकातून रक्त येणे? तुमच्या शरीरातील हे बदल उच्च रक्तदाबाची लक्षणे असू शकतात. उच्च आणि निम्न दोन्ही रक्तदाब आरोग्यासाठी हानिकारक आहेत. रक्तदाब दोन आकड्यांमध्ये मोजला जातो: सिस्टोलिक (वरचा आकडा) आणि डायस्टोलिक (खालचा आकडा). जेव्हा हृदय रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्त पंप करते तेव्हा सिस्टोलिक रक्तदाब हा रक्तदाब मोजण्याचे एक मापन आहे; तर डायस्टोलिक रक्तदाब हा हृदयाच्या ठोक्यांमधील विश्रांतीच्या वेळी रक्तदाब मोजण्याचे एक मापन आहे.

उच्च रक्तदाबाची लक्षणे

  • डोकेदुखी
  • श्वास घेण्यास त्रास
  • धूसर दृष्टी
  • निद्रानाश किंवा स्मरणशक्ती कमी होणे
  • छातीत दुखणे
  • नाकातून रक्त येणे किंवा रक्ताच्या उलट्या होणे

अमेरिकन हार्ट असोसिएशनच्या मते, प्रौढांमध्ये (२० वर्षे आणि त्याहून अधिक वयोगट) सामान्य रक्तदाब १२०/८० मिमी एचजीपेक्षा कमी असतो. ९० मिमी एचजीपेक्षा कमी सिस्टोलिक रक्तदाब आणि ६० मिमी एचजीपेक्षा कमी डायस्टोलिक रक्तदाब कमी रक्तदाब मानला जातो. १४०/९० मिमी एचजी किंवा त्याहून अधिक रक्तदाब पातळी ही उच्च रक्तदाबाची पातळी मानली जाते. रक्तदाब नियंत्रित करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

जर रक्तदाब सामान्य ठेवला नाही, तर स्ट्रोकचा धोका वाढतो. रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी त्याचे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे. बाळंतपणानंतर मुला-मुलींचा रक्तदाब जवळजवळ सारखाच राहतो, परंतु किशोरावस्थेनंतर रक्तदाबाची पातळी लिंगानुसार बदलते. तथापि, पुरुषांपेक्षा महिलांना उच्च रक्तदाबाचा त्रास होण्याची शक्यता कमी असते. वयानुसार रक्तदाब किती असावा ते जाणून घेऊया.

उच्च रक्तदाब कसा नियंत्रित करायचा?

उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी मिठाचे सेवन कमी करा. फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य आणि कमी चरबीयुक्त दुग्धजन्य पदार्थ खा. सामान्य रक्तदाब राखण्यासाठी ???डॅश आहार??? प्रभावी असल्याचे दिसून आले आहे. तुमचे शरीर सक्रिय ठेवा. दररोज किमान ३० मिनिटे चाला आणि व्यायाम करा. ताणतणाव नियंत्रित करा.

वयानुसार रक्तदाब (सिस्टोलिक आणि डायस्टोलिक) चार्ट

Age Minimum (Systolic/Diastolic) Normal (Systolic/Diastolic)

  • ६ ते १३ वर्षे ९०/६० १०५/७०
  • १४ ते १९ वर्षे १०५/७३ ११७/७७
  • २० ते २४ वर्षे १०८/७५ १२०/७९
  • २५ ते २९ वर्षे १०९/७६ १२१/८०

कोणते पदार्थ खाऊन रक्तदाब नियंत्रित करता येतो?

काही पदार्थांमध्ये पोटॅशियम भरपूर असते; जसे की पालेभाज्या, बीन्स, नट, दुग्धजन्य पदार्थ, मासे जसे की ट्यूना, कॉड, ट्राऊट आणि पिष्टमय भाज्या. त्यात पोटॅशियम भरपूर असते, जे रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी प्रभावी आहे. त्याशिवाय केळी, संत्री, खरबूज, मध, जरदाळू व द्राक्षे या फळांमध्येही पोटॅशियम भरपूर प्रमाणात असते, जे रक्तदाब नियंत्रित ठेवण्यासाठी प्रभावी आहे. किडनी बीन्स, मसूर, सोयाबीनसह बीन्स व शेंगादेखील रक्तदाब नियंत्रित करतात.