मुंबई: देशातील पहिल्या बुलेट ट्रेन मार्गाचे काम मुंबई – अहमदाबाद दरम्यान सुरू आहे. या प्रकल्पातील बांधकामाचा एक महत्त्वाचा टप्पा पार पडला आहे. एकूण ५०८ किमीपैकी ३०० किमी व्हायाडक्टचे काम यशस्वीपणे पूर्ण झाले आहे.
नॅशनल हाय स्पीड रेल कॉर्पोरेशन लिमिटेडच्यावतीने जपानमधील बुलेट ट्रेनच्या धर्तीवर मुंबई – अहमदाबाद बुलेट ट्रेनचे काम सुरू आहे. या प्रकल्पाचे महाराष्ट्र, गुजरात, दादरा आणि नगर हवेलीमध्ये बुलेट ट्रेनची कामे पार पडत आहे. हे काम प्रगतीपथावर असून नुकताच सुरत येथे ४० मीटर लांबीचे फूल-स्पॅन बॉक्स गर्डरची उभारणी करण्यात आली. तर, ३०० किमी व्हायाडक्टचे काम पूर्ण झाले.
३०० किमी सुपरस्ट्रक्चरपैकी २५७.४ किमीचे बांधकाम फूल स्पॅन लाॅचिंग पद्धतीने (एफएसएलएम) करण्यात आले आहे. त्यामध्ये १४ नदी पुलांचा समावेश आहे. ३७.८ किमी स्पॅन बाय स्पॅन (एसबीएस) पद्धतीने ०.९ किमी स्टील पुलांचे, १.२ किमी पीएससी पुलाचे आणि २.७ किमी स्थानक इमारतीच्या भागात बांधण्यात आले आहेत.
बुलेट ट्रेनचे बांधकाम जलदगतीने करण्यासाठी बुलेट ट्रेनच्या मार्गालगत २७ ठिकाणी कास्टिंग यार्ड्स उभारण्यात आले आहेत. तसेच देशातील सात कारखान्यांमध्ये स्टील पूल तयार करून, बुलेट ट्रेनच्या मार्गात उभारण्यात आले आहेत. गुजरातमध्ये तीन, उत्तर प्रदेश, तामिळनाडू, महाराष्ट्र आणि पश्चिम बंगालमध्ये प्रत्येकी एक कारखाना आहे.
बुलेट ट्रेनचा प्रकल्प खाडी भाग, डोंगराळ प्रदेश, नागरी वस्तीमधून जाणार आहे. विशेषतः बुलेट ट्रेन नागरी भागातून जात असताना प्रचंड ध्वनिप्रदूषण होण्याची शक्यता आहेत. ट्रेनच्या खालच्या मुख्यतः रुळाच्या घर्षणाने येणाऱ्या कर्कश आवाजाने मानवी आरोग्यावर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे बुलेट ट्रेन मार्गाच्या दोन्ही बाजूला ध्वनी अवरोधक बसवून आवाज कमी केला जाणार आहे. बुलेट ट्रेन प्रकल्पाचे सर्वाधिक वेगात काम गुजरातमध्ये झाले आहे. आतापर्यंत ३ लाखांपेक्षा जास्त ध्वनी अवरोधक १५० किमीच्या मार्गात बसवण्यात आले आहेत. एक किमी अंतरावर व्हायाडक्टच्या दोन्ही बाजूला २ हजार ध्वनी अवरोधक आहेत.
ध्वनी अवरोधक सुरत, आनंद आणि अहमदाबाद येथील कारखान्यात तयार करण्यात आले आहेत. हे रेल्वे पातळीपासून २ मीटर उंच आणि १ मीटर रुंद काँक्रीट पॅनेल आहेत. प्रत्येक ध्वनी अवरोधक अंदाजे ८३०-८४० किलो वजनाचा आहे. ध्वनी अवरोधकामुळे ध्वनिप्रदूषण कमी होण्यास मदत होणार आहे, असे नॅशनल हाय स्पीड रेल काॅर्पोरेशन लिमिटेडकडून (एनएचएसआरसीएल) सांगण्यात आले.
‘मेक इन इंडिया’ धोरणानुसार, बुलेट ट्रेनची पायाभूत कामे सुरू आहेत. भारतीय बनावटीची रचना आणि भारतीय बनावटीच्या उपकरणांचा वापर करण्यात येत आहे. यामध्ये स्ट्रॅडल कॅरियर्स, लॉन्चिंग गॅन्ट्री, ब्रिज गॅन्ट्री, आणि गर्डर ट्रान्सपोर्टर्स याचा वापर बांधकाम करण्यासाठी केला आहे, अशी माहिती नॅशनल हाय स्पीड रेल काॅर्पोरेशन लिमिटेडकडून (एनएचएसआरसीएल) देण्यात आली.
