मुंबई : भायखळा येथील वीरमाता जिजाबाई भोसले वनस्पती उद्यान आणि प्राणी संग्रहायलातील (राणीची बाग) पेंग्विनच्या देखभालीसाठी मुंबई महापालिकेने गेल्या पाच वर्षात २५ कोटी रुपये खर्च केल्याचे माहिती अधिकारातून समोर आले आहे. गेल्या सहा वर्षांत पेंग्विनची संख्या तब्बल २१ वर गेली आहे. त्यात ११ माद्या आणि १० नर आहेत.
सामाजिक कार्यकर्ते पिमेंटा गॉडफ्रे यांनी प्राणी संग्रहालय व्यवस्थापनाकडे माहिती अधिकारांतर्गत काही प्रश्न विचारले होते. त्याला उत्तर देताना प्रशासनाने ही आकडेवारी दिली आहे. त्यानुसार २०२० ते २०२५ या कालावधीत करण्यात आलेल्या खर्चाची माहिती उत्तरादाखल देण्यात आली. प्राणीसंग्रहालयातील स्वच्छतेसाठी २७ कोटी रुपये, उद्यानांच्या देखभालीसाठी ३१ कोटी रुपये आणि पेंग्विनच्या देखभालीसाठी २५ कोटी ८३ लाख रुपये खर्च करण्यात आले आहेत.
राणीच्या बागेत २०१७ मध्ये दक्षिण आफ्रिकेतून आठ हंबोल्ट पेंग्विन आणण्यात आले. त्यामधील एका पेंग्विनचा त्याच वेळी मृत्यू झाला. त्यानंतर या कक्षात सात पेंग्विन होते. या पेंग्विनच्या जोड्यांना पिल्ले झाली. गेल्या सहा वर्षांत पेंग्विनची संख्या वाढून तब्बल २१ वर पोहोचली आहे. त्यात ११ माद्या आणि १० नर यांचा समावेश आहे.
पेंग्विनची संख्या वाढत आहे. मात्र त्यांच्या देखभाल खर्चात वाढ झालेली नाही, असे मत प्राणी संग्रहालयातील अधिकाऱ्यांनी व्यक्त केले. प्राणीसंग्रहायल व्यवस्थापनाने २०२४ मध्ये पेंग्विनच्या देखभालीसाठी तीन वर्षांकरीता कंत्राटदाराची नेमणूक केली आहे. तीन वर्षांसाठी अंदाजित खर्च २० कोटी १७ लाख रुपये इतका आहे.
पेंग्विन कक्षामध्ये ठराविक तापमान राखावे लागत असल्यामुळे विशेष वातानुकुलित कक्ष आणि पेंग्विनसाठीचे अधिवास तयार करण्यात आले आहेत. त्यामुळे त्यांच्या देखभालीचा खर्च जास्त आहे. त्यातच पेंग्विनसाठी डॉक्टर, कक्षासाठी अभियंते आणि तंत्रज्ञ यांची सेवा २४ तास तीन पाळ्यांमध्ये द्यावी लागते. तसेच पेंग्विनना खाद्यपुरवठा आदीचा खर्च यात समाविष्ट असल्याची माहिती अधिकाऱ्यांनी दिली. तसेच कंत्राटात दर तीन वर्षांनी १० टक्के वाढ करण्यात येते.
दरम्यान, हे पेंग्विन देऊन गुजरातमधून सिंह आणण्याची योजनाही प्राणीसंग्रहालयाने आखली होती. त्याकरीता प्रस्तावही पाठवला होता. मात्र गुजरातमधील जुनागढ येथील साकरबाग प्राणी संग्रहालयात पेंग्विन ठेवण्याची व्यवस्थाच नसल्यामुळे त्यांनी पालिकेच्या प्रस्तावाला प्रतिसाद दिला नाही.
