डॉ. हृषीकेश रांगणेकर प्रत्येक पिढीची दिवाळी वेगळी. प्रत्येक पिढीचं आयुष्य वेगळं. बाप-लेकीच्या संवादातून उलगडणारं हे दोन पिढय़ांचं जगणं.. दोघांनाही समृद्ध करणारं! रोग जडलाय फोटो काढण्याचा प्रत्येकाला इथं.हाव सुटलीये ज्याला-त्याला जो-तो क्षणमोबाइलमध्ये कॅप्चर करण्याची.फोटो दाखवल्याशिवाय कुणी विश्वासच ठेवायलातयार नाहीये कुणावर!जणू नाही काढला फोटो तर देईलच कुणी सुळावर!सुग्रास जेवण समोर आलं कीतोंडाला पाणी सुटत नाहीये आजकाल..त्याऐवजी मोबाइलमधला कॅमेरा सोकावतोयवारं पिऊन उधळलेला झालाय बघ भवताल.‘कधी एकदा सगळय़ांना सांगू’असं होऊन गेलंय सगळय़ांना..ऐकून कुणी घेतच नाहीसांगतच सुटलेत सगळे सगळय़ांना!००००मान्य डॅड! आम्ही आहोत जरा जास्तच एक्स्ट्राव्हर्ट..जो-तो मोमेंट आम्ही जगतोही आणि पसरवतोही!आवडतं आम्हाला शेअर करायला..तुम्हाला नको इतकंही केअर करायला!लाइफ एकच आहे, जगून घेताहोत भरभरून!‘कनेक्टेड’ राहून शिवाय मोकळेही राहतो वरून!०००० हेही वाचा : निवडू आणि वाचू आनंदे.. सेल्फी काढले जाताहेत भसाभस..मानेला झटके देऊन, भुवयांना आळोखेपिळोखे देत,तोंडाचे चंबू करत, डावा किंवा उजवा डोळा घालत.आणि ओतले जाताहेत बदाबदा सगळय़ांच्या स्क्रीन्सवर.डिलीट करण्यातच डी-लिट् मिळेल कित्येकांना..सेल्फीस्टिक हाच आधार आहे आजच्या तरुणांना!००००डॅड, जग जिंकायचं खूळ मुळी आमच्यात नाहीप्रेमाचं वजन जगातल्या कुठल्या काटय़ात नाही!जगावर प्रेम करायला नक्की काय करता येईल? तर,स्वत:वर प्रेम केलं की जगावरही करता येईल!‘सेल्फी’ आमचे ते क्षण संपूर्ण जगणंच नसतं, तरमित्रांना पाठवणं अन् उद्यासाठी साठवणंही असतं!००००‘‘आमच्या काळात असं नव्हतंऽऽआमच्या काळात असं नव्हतंऽऽ’’हेकेखोर टुमणं हे मी लावणार नाही बेटा..हेही तितकंच खरं की‘आमच्या काळात असं नव्हतं’हे खोटं आहे अशातलाही काही भाग नाही!०००० हेही वाचा : आदले । आत्ताचे: एका पिढीच्या अवस्थांतराची नोंद डॅड चिल, तुमचा काळ होता! ओके!आमचा काळही असेल ओक्के-में-टोक्के!म्हणणे हेच विनोदी भारी, की‘आमच्या काळचाच’ नॉस्टाल्जिया भारी!००००उदाहरणार्थ पोरी, काळी आमच्या,केली कुणी उधळमाधळ, झाली चुकून सांडलवंड,म्हणत त्याला टोचून, ‘दिवाळी आहे काय?’किंवा मग ‘झालीय कसली इतकी घमेंड?’दिवाळी हा सणांचा निर्विवाद राजा होता..तोरणं, सनई-चौघडे, बेंडबाजा होता!००००दिवाळी आजही सणांचा राजाच आहे, डॅडगतकातरतेत मात्र आम्ही होत नाही मॅड किंवागेलाबाजार सॅड!सण ऑर नो-सण, आम्ही कधीही चिल करतोखातोपितो एन्जॉयतो, बिल भरतो!००००हॅलोविनपासून ते वेगवेगळे ‘डे’ज् ‘सेलिब्रेट’ करणं सोड,असं काही असतं हे गावीही नव्हतं.दिवाळी तेव्हाची ही ‘दिवाळी’ होती.बिलीव् ह मी‘अप्रूप’ नावाची गोष्टच आगळीवेगळी होती!‘थोडक्यात सुख’, ‘आहे त्यात समाधान’,‘पांघरूण पाहून हातपाय’ यातच जीवनाचं सार होतं..दिवाळीतल्या पणतीसारखं तेज सौम्यगार होतं.०००० हेही वाचा : आदरणीय श्रीपु.. डॅडा, एका क्लिकवरती मिळतो आम्हाला पिझ्झाही,टीव्ही, वॉशिंग मशीन, घर, बाइक,पासपोर्ट आणि व्हिसाही!हॅप्निंग अश्या या जगात समोर मिष्टान्नांची थाळी आहेखरं सांगू? रोजचाच दिवस आमच्यासाठी दिवाळी आहे!सेलिब्रेट करतो आम्ही असणं आयुष्याचंदेखण्या आयुष्याच्या देखणं दिसण्याचं!००००चातकाच्या चोचीने आम्ही दिवाळीची वाट पाहत असू..साळीन्दराच्या काटय़ासारखेनवीन कपडे अंगावर मिरवीत असू..सहामाही परीक्षेनंतरची दिवाळीची सुट्टीदोन्ही हातांनी ओरबाडीत असू..भुईनळे, भुईचक्र, टिकल्या, फुलबाज्या, आपटीबार,लवंगी, पानपट्टी, डबलबारपासून लक्ष्मी अॅ टमबॉम्बपर्यंतकाय काय फोडत, वाजवत असू.बेटा, तेव्हाच्या धुराला पोल्युशनचा वास नसे.जाळ अन् धूर, दोन्ही अगदी निरागस निरागस असे.००००डॅड, सॉरी टू से, पण निरागसतेपेक्षातुम्ही अज्ञानात सुखी होता..आवाज, धूर, फटाके, कचरा अँड व्हॉट नॉट!मला सांगा..एन्वायरन्मेंटबद्दल तुम्ही कितीसे जागरूक होता?ग्लोबल वॉर्मिग, सगळय़ाचंच प्रदूषण,समुद्राची पातळी आणि वितळत्या ग्लेशिअर्सचा वाढता रेटअकाली पूर, अचानक वणवे आणि बदलतं ऋतुचक्रहीच का आमच्या पिढीला तुमची भेट?००००चकल्या, चिवडे, शंकरपाळय़ा, अनारसे,करंज्या आणि शेवपोरी.. हे सगळं अगदी र्खरखुरं असे!नेटवरचे फोटो फॉर्वर्ड करून कुणाचंच पोट भरत नसे.००००विथ डय़ू रिस्पेक्ट डॅड, दिवाळीचा फराळ टेस्टीअसतोच, नो डाऊटपण जागतिक क्विजिनचा आस्वादही घेते आमची पिढी!आमच्या वेगवेगळय़ा डाएट्सला ‘फॅड’ तुम्ही म्हणताप्रयोग करत, धडपडत, शिकत आम्ही पुढे जातोहे तुम्ही कधी बघता?००००दिवाळीला आम्ही कधी मामाकडे जातसू,कधी मावशीकडेकधी काका घरी येई, कधी आत्याकडे जाणे होई!आजीआजोबांना नातवंडांची भेट,मुलांना समस्त भावंडांची भेट.लांबचे पाहुणे, जवळचे रावळे यांच्यासोबत फराळ असेपत्ते, क्रिकेट, दिवाळी अंक, फटाके,रांगोळय़ा, आकाशकंदील..सगळी नुसती बहार असे, धमाल असे, वातावरणातएक खुमार असे!भेटीही पोरा, होत तेव्हा अगदी खऱ्याखुऱ्या बरं का!‘व्हर्च्युअल’ तेव्हा आमच्यासाठी फक्त ‘स्वप्न’ हेच असे.००००प्रत्यक्ष भेटीचं महत्त्व मी नाकारत नाही ना डॅडपण वेगवेगळय़ा व्हाट्सॅप ग्रुप्सनीच तुम्हीहीतुमच्या शाळा-कॉलेजच्या मित्रांशी कनेक्ट झालातकी नाही?व्हिडीओकॉलमुळेच आपण ताईचं परदेशातलं घरपाहू शकतो की नाही?मित्र माझे, डॅड, विविध देशोदेशी आहेत!त्यांच्याशी मैत्र ही माझी ठेव खाशी आहे.टेक्नॉलॉजीशी हात मिळवण्यातच ‘समृद्ध’ आम्ही झालो..‘भेट खरी की व्हर्च्युअल?’ याच्या कधीच पुढे गेलो!०००० हेही वाचा : दखल: लढाऊ वृत्तीची कहाणी काळातली आमच्यादिवाळी म्हणजे दिवाळी म्हणजे दिवाळी होतीतुमची आणि आमची आतासारखी वेगवेगळी नव्हती!दिवाळीच्या आगमनापूर्वी लागत असेपंखे, भिंती, फर्निचरला फडकंगावाकडचं घरही सजून, सारवूनसडा रांगोळय़ांनी होतसे बोलकं!चिमुकल्या हातांनी आम्ही तेव्हाबांधत, सजवत असू किल्लाएकोप्याची एक भावना होती नांदतघर असो, गल्ली की कुठलाही मोहल्ला!००००डॅड, रेंगाळणे, उगाळणे, थबकणेयाने वेग आमचा मंद होतो.वाढत्या वेगासरशीच खरं तरआम्ही लोक धुंद होतो.राहता राहिला प्रश्न घराच्या साफसुफीचाक्लिनिंग सर्विसची अॅयप्स असतासांगा, फुकटचा लोड कशाला घ्यायचा?००००संस्कृती, संस्कार, इतिहास, परंपरामहत्त्व याचंही आहेच बेटा..००००डॅड, सारासारबुद्धीने पटेल ते घेण्यातभूतकाळाच्या ‘ओझ्या’चा कमी होईल रेटा!००००लक्षात ठेव, उभी असते पिढी तेव्हाखांद्यांवर जुन्या पिढय़ांच्याच,नव्या पिढीचे पाय असतात.बालेकिल्ला बनतो तेव्हाचअनेक कातळ-पत्थर जेव्हा आधी किल्ला बनतात.००००डॅड, नम्र होता दिसतोच आम्हालालाभलेला आम्हा भक्कम पाया,सांगा तुम्हीच, तुम्हा आवडेल काय?खालची मान? की वरची नजर, क्षितिज कवेत घ्याया?००००म्हणणं तुझं पटलं पोरी,ये जवळ, भेट कडकडून!००००पाय माझे राहू दे जमिनीवरीआशीर्वाद द्या, भेटते तुमच्या पाया पडून..dr. rangnekar@gmail.com
