‘ही’ साधी लक्षणं देतात कॅन्सरच्या पेशी हळूहळू पूर्ण शरीरात पसरत असल्याचा इशारा; अजिबात दुर्लक्ष न करता जाणून घ्या

कर्करोगाच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये अनेकदा शांतता असते, असा इशारा रायपूरमधील कर्करोगतज्ज्ञांनी दिला आहे. डॉ. शर्मा स्पष्ट करतात की, कर्करोगाची सुरुवात क्वचितच वेदना किंवा गंभीर लक्षणांनी होते. तो सहसा सूक्ष्मपणे सुरू होतो, लहान आणि निरुपद्रवी लक्षणांसह जो हळूहळू वाढतो. बरेच लोक या सुरुवातीच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात, कारण ते असे गृहीत धरतात की ते ताण, संसर्ग किंवा सामान्य वृद्धत्वामुळे होतात. तथापि, अशा विलंबांमुळे रोग अनेकदा न कळता वाढू शकतो. “बहुतेक कर्करोग सुरुवातीच्या टप्प्यात आढळल्यास बरे होतात,” असे डॉ. शर्मा म्हणतात. “दुर्दैवाने लोक वैद्यकीय मदत घेतात तोपर्यंत हा आजार आधीच वाढलेला असतो,” म्हणूनच जागरूकता आणि नियमित तपासणी आवश्यक आहे, विशेषतः कर्करोगाचा कौटुंबिक इतिहास असलेल्या किंवा धूम्रपान, मद्यपान आणि खराब आहार यांसारख्या ज्ञात जोखीम घटकांच्या संपर्कात असलेल्या व्यक्तींसाठी.

तोंडाच्या आणि गर्भाशयाच्या कर्करोगाची सुरुवातीची लक्षणे वेळेवर निदान करण्यासाठी

डॉ. शर्मा यांच्या मते, तोंडाच्या आत सूज, घसा किंवा व्रण असणे हे सर्वात महत्त्वाचे लक्षण आहे, जे काही आठवड्यांनंतरही बरे होत नाही. हे विशेषतः भारतात संबंधित आहे, जिथे तोंडाचा कर्करोग हा या आजाराच्या सर्वात सामान्य प्रकारांपैकी एक आहे. तंबाखूचा वापर, धूम्रपान हे एक प्रमुख कारण आहे. “जर तोंडात व्रण दोन आठवड्यांपेक्षा जास्त काळ टिकला तर तो साधा संसर्ग नाही, त्याला वैद्यकीय मदतीची आवश्यकता आहे,” असा सल्ला डॉक्टर देतात. असामान्य रक्तस्त्राव हा आणखी एक महत्त्वाचा धोका आहे असे ते सांगतात. खोकताना रक्त येणे यासारखे स्पष्ट कारण नसलेले रक्तस्त्राव कधीकधी फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे संकेत देऊ शकते. त्याचप्रमाणे, मासिक पाळीदरम्यान किंवा रजोनिवृत्तीनंतर रक्तस्त्राव होणे हे गर्भाशयाच्या कर्करोगासारख्या अंतर्निहित समस्येचे संकेत देऊ शकते. डॉ. शर्मा लोकांना या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका असे आवाहन करतात.

भारतीय महिलांमध्ये सामान्य कर्करोग

महिलांसाठी डॉ. शर्मा यांनी अधोरेखित केले की, गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग हा भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे, त्यानंतर स्तनाचा कर्करोग आहे. ते स्पष्ट करतात की गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचे पहिले लक्षण बहुतेकदा असामान्य किंवा सतत योनीतून रक्तस्त्राव होणे असते. “स्त्रिया अनियमित रक्तस्त्रावाकडे दुर्लक्ष करतात, विशेषतः रजोनिवृत्तीच्या काळात; परंतु हे धोकादायक असू शकते,” अशी ते चेतावणी देतात. “जर रक्तस्त्राव तुमच्या नेहमीच्या चक्राशी विसंगत असेल किंवा रजोनिवृत्तीनंतर झाला तर त्याची त्वरित तपासणी आवश्यक आहे.” पुढे ते यावर भर देतात की, ध्येय घाबरणे नाही तर जागरूकता वाढवणे आहे. “प्रत्येक अनियमित लक्षण म्हणजे कर्करोग नाही,” मात्र जर तुमच्या शरीरात वारंवार तीच समस्या दिसून येत असेल तर ते काहीतरी चूक असू शकते असा संदेश पाठवत आहे.” पॅप स्मीअर्स, मॅमोग्राम आणि एचपीव्ही लसीकरण यांसारख्या नियमित तपासणीमुळे काही कर्करोग गंभीर स्थितीत येण्यापूर्वी ते शोधण्यास किंवा रोखण्यास मदत होऊ शकते. डॉ. शर्मा शिफारस करतात की, ३० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांनी नियमित तपासणीचे वेळापत्रक तयार करावे आणि त्यांच्या डॉक्टरांशी प्रतिबंधात्मक चाचण्यांबद्दल चर्चा करावी.

वेदना दिसण्यापूर्वी मूक कर्करोगाची लक्षणे ओळखणे

डॉ. शर्मा यावर भर देतात की, कर्करोगाची सुरुवात वेदनांनी होत नाही. वेदना बहुतेकदा नंतरच्या टप्प्यात दिसून येतात, जेव्हा रोग आधीच वाढलेला असतो. त्याऐवजी सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये सतत थकवा, अस्पष्ट वजन कमी होणे किंवा त्वचा आणि शारीरिक कार्यांमध्ये बदल यांचा समावेश असू शकतो. या लहान पण वारंवार येणाऱ्या समस्या कधीही बाजूला ठेवू नयेत.

ते स्पष्ट करतात की, गंभीर लक्षणे दिसण्यापूर्वीच शरीर अनेकदा सूक्ष्म संकेत देते. या लक्षणांकडे लक्ष देऊन आणि लवकर डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्याने जलद निदान आणि चांगले उपचार परिणाम मिळू शकतात. “जेव्हा एखादी गोष्ट बराच काळ योग्य वाटत नाही, तेव्हा ती बिघडण्याची वाट पाहू नका, ताबडतोब वैद्यकीय सल्ला घ्या.”

नियमित तपासणी आणि जागरूकता यांचे महत्त्व

डॉ. शर्मा यांचा संदेश कर्करोग जागरूकता आणि प्रतिबंधात्मक आरोग्यसेवा उपचारांइतकेच महत्त्वाचे आहे याची आठवण करून देतो. नियमित वैद्यकीय तपासणी, स्वतःची तपासणी आणि स्वतःच्या शरीराची समज, यामुळे कर्करोगाच्या शेवटच्या टप्प्यातील धोका लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकतो. ते लोकांना स्वतःवर औषधोपचार करणे किंवा वारंवार येणाऱ्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करणे टाळण्यास प्रोत्साहित करतात. त्याऐवजी त्यांनी नियमित आरोग्य तपासणीचे वेळापत्रक निश्चित करावे, विशेषतः जर ते उच्च-जोखीम गटातील असतील. “जेव्हा आपण आपले आरोग्य समजून घेण्यासाठी आणि निरीक्षण करण्यासाठी पुढाकार घेतो, तेव्हा आपण कर्करोग त्याच्या सुरुवातीच्या आणि सर्वात उपचार करण्यायोग्य टप्प्यावर शोधू शकतो.”

जर तुम्हाला सतत किंवा असामान्य लक्षणे जाणवत असतील तर तुमच्या आरोग्याबद्दल कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.