अननस खाल्याने रक्तातील साखर वाढते का? मधुमेहींनी अननस खावे की नाही? तज्ज्ञ काय सांगतात, वाचा

हृदयाच्या आरोग्यासाठी चांगले आहे अननस (Pineapple is good for heart health)

अननसामध्ये ब्रोमेलेनचे प्रमाण जास्त असते, जे अँटीकोआगुलंट आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी दोन्ही फायदे देणारे एंझाइम असते. संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, अननसातील ब्रोमेलेन रक्त गोठण्यास कमी करण्यास मदत करू शकते, ज्यामुळे रक्त प्रवाह सुधारतो आणि हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोकसारख्या हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी घटनेचा धोका कमी होतो. ब्रोमेलेन व्यतिरिक्त अननसात व्हिटॅमिन सीचे प्रमाण जास्त असते, जे धमन्यांच्या भिंतींच्या आरोग्यास समर्थन देते आणि रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी पोटॅशियम असते, जे भारतात विशेषतः महत्त्वाचे आहे, जिथे तीनपैकी एका प्रौढ व्यक्तीला उच्च रक्तदाब असू शकतो.

हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर (Beneficial for heart health)

अननसामध्ये ‘ब्रोमेलिन’ नावाचे एन्झाइम मुबलक प्रमाणात असते. हे एन्झाइम रक्त पातळ करण्यास (anticoagulant) आणि दाह अथवा सूज कमी करण्यास (anti-inflammatory) मदत करते. संशोधनानुसार, ब्रोमेलिनमुळे रक्ताच्या गुठळ्या होण्याचा धोका कमी होतो, रक्तप्रवाह सुधारतो आणि हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोकचा धोका कमी होऊ शकतो. ब्रोमेलिनशिवाय, अननसामध्ये जीवनसत्त्व C देखील भरपूर असते, जे रक्तवाहिन्यांच्या भिंती मजबूत ठेवते, तसेच पोटॅशियम असते, जे रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते. हे विशेषतः भारतात महत्त्वाचे आहे, कारण प्रत्येक तीनपैकी एका प्रौढ व्यक्तीला उच्च रक्तदाबाची समस्या असू शकते.

मधुमेही व्यक्ती अननस खाऊ शकते का? (Can diabetics have it?)

अननसामध्ये साखरेचे प्रमाण अधिक असते, तरीही हे माफक प्रमाणात सेवन केले आणि संयम बाळगला तर ते मधुमेहींच्या आहारामध्ये समाविष्ट केले जाऊ शकते. जरी त्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स मध्यम (GI सुमारे 59) असला, तरी ताजे अननस (लक्षात ठेवा, ते ताजे खाल्ल्यास)कमी प्रमाणात खाल्ल्यास रक्तातील साखरेचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या वाढणार नाही.

मधूमेही व्यक्ती किती अननस खाऊ शकतो? (How much pineapple can a diabetic eat?)

अननसात उच्च फायबर (आणि पाणी) घटकांचा अतिरिक्त फायदादेखील आहे, जो फळातील साखर घटकाचे शोषण कमी करतो. कॅनमधील अननस किंवा ज्यूसचे सेवन टाळावे, कारण त्यात अतिरिक्त घटक असतात आणि साखरेचे प्रमाण जास्त असते. मधुमेहींनी गोड पदार्थ म्हणून अननस खाताना अंदाजे अर्धा कप (५०-७५ ग्रॅम) ताजे अननस (कदाचित प्रथिने किंवा हेल्दी फॅटस् असलेले) खावे, ज्यामुळे रक्तातील साखर आणि ग्लुकोजची पातळी नियंत्रणात ठेवता येते.

अननस हे दाह-विरोधी सुपरफूड का आहे?

भारतीय आहारात प्रक्रिया केलेले तेल आणि जास्त मसाले असल्याने, यकृतावर जास्त भार टाकणे ही एक महत्त्वाची सार्वजनिक आरोग्य समस्या बनत आहे. अननसात व्हिटॅमिन सी, मॅंगनीज आणि फ्लेव्होनॉइड्ससारख्या अँटीऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त असल्याने, ते यकृताच्या नुकसानास कारणीभूत असलेल्या ऑक्सिडेटिव्ह ताणाविरुद्ध कार्य करू शकते. ब्रोमेलेन पचनास मदत करते, दाह कमी करण्यास मदत करते, शक्यतो विषारी पदार्थ काढून टाकण्यासाठी यकृतावरील भार कमी करते. नियमित पण मर्यादित प्रमाणात सेवन करणाऱ्या व्यक्तींमध्ये, हे यकृताचे कार्य सामान्य ठेवण्यास आणि ‘फॅटी लिव्हर’ आजारापासून संरक्षण करण्यास ते मदत करू शकते.

अननस : वजन कमी करणाऱ्यांसाठी चविष्ट नाश्ता

अननस कॅलरीमध्ये तुलनेने कमी (१०० ग्रॅममध्ये फक्त ४२ कॅलरी) आणि पूर्णपणे फॅट-फ्री आहे, त्यामुळे वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करताना चवदार स्नॅक शोधणाऱ्यांसाठी हे उत्तम पर्याय ठरू शकते. त्याचा नैसर्गिक गोडवा साखरेची इच्छा कमी करण्यासाठी आणि नैसर्गिक हायड्रेशनसाठी उत्तम आहे; तर त्यातील फायबरचा भार तृप्ततेची भावना निर्माण करण्यास हातभार लावतो. ब्रोमेलेन प्रथिने तोडण्यास मदत करू शकते, जेणेकरून ते शरीराद्वारे सहजपणे शोषले जाऊ शकतात.

तुमच्या सकाळच्या किंवा दुपारच्या नाश्त्यात अननस समाविष्ट करण्यासाठी एक चांगली रणनीती असू शकते. जर तुम्ही संतुलित आहाराचा भाग म्हणून त्याचा आनंद घेत असाल आणि तुमच्या दैनंदिन कॅलरीजच्या प्रमाणात ते पाळत असाल तर दररोज सुमारे एक कप (१५० ग्रॅम) अननस खाण्याचे लक्ष्य ठेवा.

( वरील लेख सिमरत कथूरिया यांनी दिलेल्या माहितीवर आधारित आहे. त्या एक क्लिनिकल डायटिशियन आणि सेलिब्रिटी कोच आहेत.)