बंगळुरूमध्ये २१ वर्षांच्या अभियांत्रिकीच्या विद्यार्थ्याला हृदयविकाराचा झटका कशामुळे आला? पालकांनो कारण ऐकून बसेल धक्का

व्हेपिंग धोकादायक का आहे

बहुतेक व्हेपमध्ये सिगारेटसारखे निकोटीन असते. फरक एवढाच आहे की सिगारेटमध्ये तंबाखूचे ज्वलन होते आणि व्हेपमध्ये निकोटीन-आधारित द्रव असते, ज्याचे एरोसोल मेंदूपर्यंत पोहोचतात. तुम्ही श्वास घेताच निकोटीन काही सेकंदात मेंदूच्या रिवॉर्ड सर्किटमध्ये जाते. त्यानंतर मेंदूला निकोटीनचे व्यसन लागते आणि सतत व्हेपिंग केल्याने हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी प्रणालीवर परिणाम होतो. व्हेपिंग द्रवांमध्ये आढळणारी इतर रसायने, जसे की सॉल्व्हेंट्स, फ्लेवरिंग एजंट्स आणि अगदी जड धातू, जळजळ निर्माण करू शकतात; ज्यामुळे हृदय आणि रक्तवाहिन्यांना आणखी नुकसान होऊ शकते.

ई-सिगारेट म्हणजे काय?

ई-सिगारेट बॅटरीवर चालतात. यामधील द्रव पदार्थ बॅटरीद्वारे गरम केल्यानंतर हुंगल्यावर किंवा श्वासाद्वारे आत घेतला जातो. द्रवामध्ये साधारणपणे तंबाखूपासून तयार केलेल्या निकोटीनचा अंश काही प्रमाणात असतो. याशिवाय प्रोपीलीन ग्लायकॉल, कार्सिनोजेन, ॲक्रोलिन, बेंझिन इत्यादी रसायनं आणि चवींचा वापर केला जातो. पेन, पेनड्राईव्ह, यूएसबी किंवा विविध खेळण्यांच्या रूपात आकर्षक पॅकेजिंगमध्ये आता ही बाजारात उपलब्ध आहेत आणि केवळ परदेशातच नव्हे तर भारतातही या ‘व्हेपिंग’ उपकरणांचा ट्रेंड वाढत असल्याचं तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे.

व्हेपिंगचा हृदयावर कसा परिणाम होतो?

निकोटीनमुळे हृदयाचे ठोके आणि रक्तदाब वाढतो, कारण निकोटीनमुळे मज्जासंस्था सक्रिय होते, ज्याला सामान्यतः “लढाई करा किंवा पळून जा” प्रतिसाद म्हणतात. यामुळे हृदय आणि रक्तवाहिन्यांवर अतिरिक्त ताण येतो, ज्यामुळे त्या सामान्यपेक्षा जास्त काम करतात. हृदयाच्या या सततच्या ताणामुळे अचानक हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो, जेव्हा हृदयाचे सामान्य विद्युत आवेग बिघडतात आणि बंद होतात.

उच्च रक्तदाबामुळे रक्तवाहिन्यांना नुकसान होते, ज्यामुळे त्या फाटतात आणि प्लेक्स बाहेर पडतात. प्लेक्स फुटल्याने रक्त गोठते आणि ब्लॉकेज होते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो. संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, व्हेपमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या रसायनांमुळे रक्तवाहिन्यांच्या अस्तर असलेल्या पेशींमध्ये नायट्रिक ऑक्साईडचे उत्पादन बिघडू शकते. रक्तवाहिन्यांना आराम देण्यासाठी आणि सुरळीत रक्तप्रवाह सुनिश्चित करण्यासाठी नायट्रिक ऑक्साईड महत्त्वपूर्ण आहे. जेव्हा त्याचे उत्पादन कमी होते तेव्हा रक्तवाहिन्या कडक होतात, ज्यामुळे रक्ताभिसरण खराब होऊ शकते आणि ब्लॉकेजचा धोका वाढू शकतो.

ज्या लोकांनी कधीही सिगारेट ओढली नाही त्यांच्यामध्येही, नियमित व्हेपिंगमुळे हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता जास्त असते. जेव्हा हृदय खूप कमकुवत होते किंवा रक्त प्रभावीपणे पंप करण्यासाठी कडक होते; यामुळे हृदयात रक्त जमा होऊ शकते आणि गोठणे, धडधडणे, थकवा, श्वास लागणे आणि स्ट्रोकचा धोका वाढू शकतो.