अन्वयार्थ : पक्षचिन्हाला ‘न्याय’

घराणेशाहीला कोणताच राजकीय पक्ष अपवाद नसला तरी प्रादेशिक पक्षांमध्ये घराणेशाही अधिक प्रभावीपणे जाणवते. शरद पवारांपासून (राष्ट्रवादी राष्ट्रीय पक्ष असला तरी पाळेमुळे राज्यातच)  बाळासाहेब ठाकरे, प्रकाशसिंग बादल, डॉ. फारुख अब्दुल्ला, मुलायमसिंग यादव, करुणानिधी, बिजू पटनायक, मुफ्ती मोहंमद सईद, एन. टी. रामाराव आदी बहुतांश प्रादेशिक नेत्यांनी आपला राजकीय वारस म्हणून घरातीलच कोणाला तरी संधी दिली. या साऱ्या पार्श्वभूमीवर स्टॅलिन यांनी आपले वडील करुणानिधी यांची परंपरा पुढे कायम ठेवली. स्टॅलिन किमान चौथ्यांदा विधानसभेवर निवडून आल्यावर मग त्यांचा मंत्रिमंडळात समावेश झाला होता. याउलट स्टॅलिन पुत्र पहिल्यांदाच निवडून येताच त्यांची मंत्रिमंडळात वर्णी लागली. विधानसभा निवडणुकीच्या प्रचारात आपल्या घरातील कोणाला सत्तेत वाटा देणार नाही, असे आश्वासन स्टॅलिन यांनी दिले होते. या आश्वासनाची आठवण आता अण्णा द्रमुक व भाजपने त्यांना मुलाच्या शपथविधीनंतर करून दिली आहे. मे २०२१ मध्ये मुख्यमंत्रीपदी विराजमान झाल्यापासून दीड वर्ष तरी त्यांनी आपल्या मुलाचा मंत्रिमंडळातील समावेश टाळला होता. ४५ वर्षीय उदयनिधी तमिळ चित्रपटसृष्टीत अभिनेता, निर्माता आहेत. चित्रपट क्षेत्रात अधिक व्यस्त असल्यानेच त्यांचा मंत्रिमंडळातील समावेश लांबणीवर पडला होता, असे म्हटले जाते.

उदयनिधी द्रमुकच्या युवा संघटनेचे सरचिटणीस आहेत. गेल्या विधानसभा निवडणुकीत पक्षाच्या प्रचारात महत्त्वाची जबाबदारी त्यांनी पार पाडली होती. उगवता सूर्य म्हणजे इंग्रजीत ‘रायिझग सन’ हे द्रमुकचे निवडणूक चिन्ह आहे. उदयनिधी यांच्या मंत्रिमंडळातील समावेशामुळे ते सार्थ झाल्याची टीका केली जात आहे. तेलंगणात मुख्यमंत्री चंद्रशेखर राव यांच्यापेक्षा त्यांचे मंत्रिपुत्र रामाराव अधिक वजनदार मानले जातात. तमिळनाडूतही स्टॅलिन पुत्राचे दुसरे सत्ताकेंद्र निर्माण होण्याची शक्यता अधिक. स्टॅलिन यांना या पद्धतीने आपल्या पक्षचिन्हाला ‘न्याय’ द्यायचा असला तरी हे सुदृढ लोकशाहीचे लक्षण कसे मानणार?