तरुणांमध्ये वाढतोय लिव्हर कॅन्सर! आहारात बदल करून वाचवा स्वतःचे यकृत

पचनास मदत करणारे तंतूमय धान्य (Cruciferous vegetables and their hidden compounds)

पांढरा ब्रेड, पास्ता आणि बेकरी पदार्थ यांसारख्या रिफाइंड कार्बोहायड्रेट्स शरीरात पटकन ग्लुकोज(शर्करा) तयार करतात. त्यामुळे यकृतामध्ये फॅट्सचे साठे वाढतात. याऐवजी ओट्स, ज्वारी, बार्ली, नाचणी, बाजरी, ब्राउन राईस यांसारखे धान्य सेवन केल्यास रक्तातील साखर नियंत्रित राहते, आतड्यांतील सूक्ष्मजंतू वाढतात आणि त्याचे कार्य सुधारतात आणि सूज (इन्फ्लेमेशन) कमी होते. हे तिन्ही घटक यकृताचा कॅन्सर होण्याचा धोका कमी करण्यास मदत करतात. संशोधनानुसार, तंतूमय आहारामुळे नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज होण्याची शक्यता घटते आणि त्यामुळे कॅन्सरचा धोका कमी होतो.

क्रुसीफेरस भाज्या आणि त्यातील गुप्त घटक (Cruciferous vegetables and their hidden compounds)

ब्रोकली, मोहरीच्या पानांची भाजी , कोबी यांसारख्या भाज्यांमध्ये फक्त जीवनसत्त्वेच नसतात, तर सल्फोराफेन आणि इंडोल-३-कार्बिनॉल हे नैसर्गिक घटकही आढळतात. हे घटक यकृतातील डिटॉक्स एन्झाइम्स सक्रिय करतात, ज्यामुळे कॅन्सर निर्माण करणारे हानिकारक पदार्थ (कार्सिनोजेन्स) निष्क्रिय होतात. आठवड्यातून किमान तीन वेळा अशा भाज्या आहारात समाविष्ट केल्यास यकृत अधिक मजबूत बनते आणि आजारांपासून लढण्याची क्षमता वाढते.

आश्चरायकारपणे कॉफी सरक्षात्मक भूमिका पार पाडते

यकृतासाठी कॉफीचे फायदे ऐकायला थोडेसे वेगळे वाटू शकतात, पण अनेक संशोधनांमध्ये असे दिसून आले आहे की माफक प्रमाणात कॉफीचे सेवन केल्यास यकृताचा कॅन्सर आणि सिरॉसिसचा धोका कमी होतो.

कॉफीमध्ये क्लोरोजेनिक ॲसिड आणि डायटर्पिन्स हे घटक असतात, जे यकृतातील दाह किंवासूज कमी करतात तसेच आतड्याच्या जखमा (स्कॅरिंग) रोखण्यास मदत करतात. मात्र, याचा खरा फायदा मिळण्यासाठी कॉफीचे सेवन मर्यादित ठेवणे गरजेचे आहे. दिवसातून सुमारे दोन कप कॉफी – त्यात साखरेचे सिरप किंवा खूप मलईचे सेवन टाळून कॉफी घेतल्यास आरोग्याला सकारात्मक परिणाम दिसून येतात.

बेरी आणि चेरींची गरज (We need berries and cherries)

ब्लूबेरी, ब्लॅकबेरी, चेरी आणि स्ट्रॉबेरी यांसारख्या फळांमध्ये पॉलीफिनॉल्स आणि अँथोस्यानिन्स मुबलक प्रमाणात असतात. हे प्रभावी अँटिऑक्सिडंट्स यकृतातील पेशींना ऑक्सिडेटिव्ह स्ट्रेसपासून संरक्षण देतात. ऑक्सिडेटिव्ह स्ट्रेस हा कॅन्सर विकसित होण्यामागील एक प्रमुख घटक मानला जातो. क्लिनिकल संशोधनानुसार, बेरी एक्स्ट्रॅक्ट्स यकृतातील एन्झाइम्स सुधारण्यात मदत करतात. रोज थोडेसे (मुठभर) बेरीज – मग ते ताजे, गोठवलेले किंवा वाळवलेले असो – आहारात घेतल्यास यकृताभोवती संरक्षणाची ढाल तयार होते.

ग्रीन टीची रोजची सवय (Green tea as a daily ritual)

साखरयुक्त पेये आणि सोडा यकृतात फॅट्स साठवण्यास कारणीभूत ठरतात, तर ग्रीन टीमध्ये कॅटेचिन्स असतात. हे वनस्पती-आधारित अँटिऑक्सिडंट्स यकृतातील फॅटसचे चयापचय सुधारतात आणि सूज कमी करतात. निरीक्षणात्मक अभ्यासांनुसार, ग्रीन टीचे नियमित सेवन करणार्‍यांना यकृताच्या कॅन्सरचा धोका तुलनेने कमी आढळतो. जेवणाच्या मधल्या वेळेत कोमट ग्रीन टी पिण्याची सवय ही एक सोपी जीवनशैली बदल आहे जी यकृताची काळजी घेते.

ओमेगा ३ फॅट्स ओव्हरओमेगा-३ फॅट्स विरुद्ध तळलेले पदार्थ (Omega-3 fats over fried temptations)

ट्रान्स फॅट्स आणि तळलेले पदार्थ शरीरात गुप्तपणे सूज (silent inflammation) निर्माण करतात. हे पदार्थ टाळून त्याऐवजी जवसाचे बी (flaxseeds), अक्रोड (walnuts) आणि तळलेले मासे (oily fish) यांसारख्या ओमेगा-३ फॅट्सच्या स्रोतांचा आहारात समावेश केल्यास फॅटी लिव्हरमध्ये होणारे बदल उलटवता येतात. ओमेगा-३ फॅट्स रक्तातील ट्रायग्लिसराइड्स कमी करतात, इन्सुलिन सेन्सिटिव्हिटी सुधारतात आणि यकृतामध्ये होणाऱ्या स्कॅरिंगचा (जखमा/फायब्रोसिस) धोका घटवतात. स्कॅरिंग हा यकृताच्या कॅन्सरकडे जाणारा एक मोठा टप्पा मानला जातो.

लसूण, कांदे आणि सल्फरचा संबंध (Garlic, onions, and the sulfur connection)

लसूण आणि कांदा यामध्ये सल्फरयुक्त संयुगे (sulfur-based compounds) असतात, जी यकृताच्या डिटॉक्स प्रक्रियांना चालना देतात. नियमित लसूण सेवनामुळे फॅट्सचा साठा कमी होतो आणि यकृतातील एन्झाइम्सचे संतुलन सुधारते, असे संशोधन सांगते. केवळ चव वाढवण्यापलीकडे, लसूण व कांदा हे डीएनएचे नुकसान टाळण्यास मदत करतात आणि दीर्घकाळात कॅन्सरचा धोका कमी करतात.