चिंपू फुलपाखरू त्याच्या कोशातून जेव्हा बाहेर आलं तेव्हा सर्वत्र वसंत बहरला होता. ज्या झाडाच्या पानावर ते इतके दिवस लटकलं होतं, ते झाडसुद्धा आता लालबुंद फुलांनी बहरलं होतं. त्या झाडाखाली नुकतंच माळ्यानं घातलेल्या पाण्यामुळे लहानसं तळं बनलं होतं. चिंपू फुलपाखरानं हळूच त्यात डोकावून पाहिलं तेव्हा त्याला त्याचा सुंदर, केशरी रंग दिसला, ज्यावर काळे ठिपके होते. चिंपू स्वत:लाच पाहून लाजलं. त्यानं मग त्याचे पंख फडफडवले आणि ते या फुलावरून त्या फुलावर बागडू लागलं. कधी इथल्या निळ्या फुलांवर बस, कधी तिथल्या गुलाबी फुलांवरचा मध चोख… असा सकाळपासूनच त्याचा खेळ सुरू होता. सर्वत्र विस्तारलेलं इतकं सुंदर जग पाहून ते एकदम खुशीत होतं.
नाचत, बागडत, पुढे-पुढे जात असताना, वेलींच्या दाट गुंत्यामध्ये पसरलेल्या कोळीदादाच्या जाळ्यामुळे ते थांबलं.
‘‘हे काये?’’ चिंपू स्वत:शीच पुटपुटलं.
‘‘चिंपू, आत्ताच तुझा जन्म झालाय. व्यवस्थित मोठं झाल्याशिवाय किंवा स्वत:चं स्वत:ला सावरता आल्याशिवाय माझ्या जाळ्यापुढे कोणालाही जाता येत नाही. कारण पुढे माणसांची वस्ती सुरू होते.’’ कोळीदादाचं स्पष्टीकरण.
‘‘माणसं?’’
‘‘होय! ती काय…’’ कोळीदादानं पलीकडल्या एका घरात वावरणाऱ्या माणसांच्या दिशेनं त्याचा एक पाय ताणला. माणसांची वर्दळ पाहून चिंपूही थबकलं.
‘‘ओके. थांबतो मग मी इथंच,’’ म्हणत त्या जाळ्याला अलगद धरून चिंपू थोडा वेळ तिथंच विसावलं- माणसांना न्याहाळत. त्या माणसांच्या एका घरामध्ये लगबग सुरू होती. तिथल्या अनेक झाडांवर भरपूर रंगीत फुलपाखरं बसलेली चिंपूला दिसली. ‘एवढी फुलपाखरं?’, ‘एकाच ठिकाणी?’ त्याच्या मनात विचार आला. चिंपूचं कुतूहल वाढलं. आणि तसंही एका स्वच्छंदी फुलपाखराला अडवणार तरी कोण होतं? कोळ्यानं विणलेल्या जाळ्यात चिंपूला बारीकशी फट दिसली. त्या भोकातून निसटत चिंपू तडक माणसांच्या ‘त्या’ घरात शिरलं. तेव्हा तिथल्याच एका बाकावर त्याला एक भलं मोठं, ‘मॉन्स्टर’ फुलपाखरू बाकाला टेकलेलं दिसलं. हलक्या निळ्या रंगाचं ते चमकणारं फुलपाखरू होतं खूपच सुंदर, पण अजस्रा होतं. चूपचाप तिथल्या एका फुलावर बसून चिंपू या सगळ्या फुलपाखरांना न्याहाळू लागलं. वाऱ्याच्या हलक्या झुळकीनं त्या मॉन्स्टर फुलपाखराचे पंख शहारले. ते पाहून चिंपू खूप घाबरलं आणि तिथून पळ काढत ते त्या कोळ्याच्या जाळ्यातल्या फटीतून त्याच्या झाडापाशी आलं. पण गप्प राहील ते चिंपू थोडीच? त्याच वाटेनं ते पुन्हा माणसांच्या घरात शिरलं. मॉन्स्टर फुलपाखरू अजूनही बाकावरच होतं. चिंपू लगोलग परतलं. तोपर्यंत संध्याकाळ झाली होती. अंधार पडल्यावर जाण्यात काहीच अर्थ नाही म्हणून चिंपू एका पानावर विसावलं. दमलेल्या चिंपूला लगेच झोप लागली. पहिल्याच दिवशी एवढा पराक्रम त्याच्यासाठी खूपच होता.
दुसऱ्या दिवशी सकाळी मात्र ते नव्या उमेदीनं उठलं. मॉन्स्टर फुलपाखराचं कोडं सोडवायचंच या हेतूनं! एका मोठाल्या फुलावर बसून त्यानं मधाचा पोटभर ‘ब्रेकफास्ट’ केला आणि ते पुन्हा माणसांच्या वस्तीच्या दिशेनं, ठरलेल्या वाटेनं सटकलं. मॉन्स्टर फुलपाखरू अजूनही तिथंच होतं. आता मात्र चिंपूच्या मनात शंका आली, ‘एवढं रात्रभर ते एकदाही हललं कसं नाही?’
इतक्यात त्याच्या दिशेनं त्या घरातला कुत्रा आला, पण चिंपू मुळीच घाबरलं नाही. फुलपाखरू होण्याआधी त्याच्या कोशाबाहेर काही दिवस लटकलेलं असताना त्यानं असाच प्राणी झाडाखाली येऊन बसलेला पाहिला होता.
‘‘भूभूनं तू?’’ चिंपूनं विचारलं. कुत्र्यानं शेपूट हलवली. तसं चिंपू त्याच्या नाकावर जाऊन बसलं. आता तर भूभू भलताच खूश झाला. चिंपूला नाकावर मिरवत सगळीकडे आनंदानं बागडू लागला. माणसांमध्ये जाऊन आता चिंपूलाही गंमत वाटत होती. पण उलगडा होत नव्हता तो त्या मॉन्स्टर फुलपाखराचा.
एवढ्यात भूभू योगायोगानं त्याच बाकावर उडी मारून बसला- जिथं ते मॉन्स्टर फुलपाखरू होतं. चिंपू अजूनही त्या फुलपाखराकडे एकटक बघत होतं.
‘‘काय रे, काय झालं?’’ भूभूनं विचारलं.
‘‘मी कालपासून हे फुलपाखरू पाहतोय या बाकावरचं. केवढं मोठ्ठं आहे ते! आणि इथल्या झाडांवरसुद्धा किती तरी रंगीत फुलपाखरं दिसताहेत. पण एकही हललं नाहीये कालपासून. असं कसं?’’
‘‘कारण ती खोटी आहेत.’’
‘‘खोटी? म्हणजे?’’
‘‘म्हणजे कागदाची!’’
‘‘कागदाची?’’
इतक्यात भूभूला जमिनीवर पडलेला एक कागद दिसला. त्यानं तो त्याच्या पंजामध्ये उचलला.
‘‘ती खरीखुरी फुलपाखरं नाहीत, या असल्या अनेक रंगीत कागदांपासून माणसांनी बनवली आहेत. माणसांना फुलपाखरं खूप आवडतात.’’ जवळच असलेल्या कचराकुंडीत टाकलेलं काही रंगीत कागद भूभूने चिंपूला दाखवलं.
‘‘ओह! आणि मग ते बाकावरचं मॉन्स्टर फुलपाखरू? मी घाबरलोच त्याला बघून!’’ चिंपूनं विचारलं.
‘‘ते पण निळ्या, रंगीत, चकचकीत कागदापासूनच बनवलंय.’’
‘‘म्हणजे तेही खरं नाहीये?’’
‘‘छ्या! जसा तुझा जन्म झाला तसंच या घरातही एक लहानशा बाळाचा, एका परीचा जन्म झालाय काही दिवसांपूर्वी. तिच्यासाठी केलीये ही सगळी सजावट.’’
‘‘म्हणजे, फुलं आपल्या झाडांवर सजावट करतात तशी?’’
‘‘अं ऽऽऽ! हा! तसंच काही.’’
‘‘आणि मी उगाच घाबरून बसलो होतो मॉन्स्टर आला म्हणून. बरं झालं कुणाला सांगितलं नाही, नाही तर सगळ्यांमध्ये घाबरगुंडी उडाली असती.’’ चिंपू आपल्या वेडेपणावर हसलं.
दोघांच्या गप्पा अशाच सुरू असताना एक माणूस त्या नवजात बाळाला घेऊन घराबाहेर आला. बाळ गाढ झोपलेलं होतं. भूभू त्याच्याभोवती घुटमळू लागला तसं चिंपूही बाळाभोवती भुणभुणू लागलं. बाळाला एका दुपट्यामध्ये गच्च गुरफटून घेतलं होतं. ते पाहून चिंपू भूभूला पटकन म्हणालं, ‘‘अरे, बापरे! या माणसांच्या बाळालासुद्धा आमच्यासारखंच कोशातून कष्टानं बाहेर यावं लागेल!’’
‘‘आणि तेव्हाच तर त्याचं तुझ्यासारखं स्वच्छंदी फुलपाखरू बनेल!’’ भूभू मिश्कील हसला आणि स्वच्छंदी उडणाऱ्या चिंपूला पकडायला धावला.
mokashiprachi@gmail.com
