मधुमेही रुग्ण इडली-डोसा खाऊ शकतात का? रक्तातील साखरेच्या पातळीवर कसा होतो परिणाम? वाचा, तज्ज्ञ काय सांगतात?

जेव्हा एका Quora वापरकर्त्याने हा प्रश्न विचारला तेव्हा याचे उत्तर जाणून घेण्यासाठी दी इंडियन एक्स्प्रेसने तज्ज्ञांचा सल्ला घेतला. याबाबत माहिती देताना ठाणे KIMS हॉस्पिटल्सचे प्रमुख डायटिशियन, डॉ. गुलनाझ शेख यांनी स्पष्ट केले, “हो, नक्कीच, मधुमेह असलेले लोक इडली आणि डोसा खाऊ शकतात, पण योग्य पदार्थांचे निवड करणे महत्त्वाचे ठरते. इडली आणि डोसा दोन्ही उडीद डाळ व तांदुळ आंबवून तयार होतात, ज्यामुळे ते हलके व पचायला सोपे असतात. मधुमेह असलेल्या व्यक्तीसाठी डोसा किंवा इडली योग्य प्रमाणात आणि योग्य पदार्थांबरोबर सेवन करणे महत्त्वाचे ठरते. मर्यादित प्रमाणात या पदार्थांचे सेवन केल्यास तो आरोग्यदायी नाश्त्याचा भाग बनू शकतो.”

मधूमेहींसाठी आरोग्यदायी नाश्त्याचे टिप्स:(Healthy breakfast tips for diabetics:)

• योग्य प्रमाणात खा : इडली किंवा डोसा मर्यादित प्रमाणात घ्या.
• योग्य पदार्थांबरोबर सेवन करा : सांबार किंवा कमी फॅट्सयुक्त दहीसह खा.
• आंबवण्याचे फायदे : आंबवलेले पदार्थ पचायला सोपे असतात आणि रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करू शकतात.

मधुमेह असलेल्यांनी इडली किंवा डोसा घेताना काय लक्षात ठेवावे? (What must diabetics remember when having idlis or dosas?)

परंपरागत इडली व डोसा या पदार्थांमध्ये कार्बोहायड्रेटचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात सेवनाने रक्तातील साखर वाढू शकते, असे डॉ. गुलनाझ शेख सांगतात.

उच्च प्रथिनेसह खा : सांबार, मध्यम प्रमाणात नारळाची चटणी किंवा मोड आलेल्या कडधान्याचे सूप याबरोबर इडली किंवा डोसा खावा

तेल व तूप टाळा : तूप किंवा तेलात तळलेले पदार्थांचे सेवन टाळा, जसे मसाला डोसा, घी डोसा.

थोडक्यात, योग्य प्रमाणात आणि योग्य पदार्थांबरोबर इडली-डोसा खाणे मधुमेहींसाठी सुरक्षित आणि आरोग्यदायी नाश्त्याचा भाग बनू शकतो.

कार्बोहायड्रेट असूनही इडली आणि डोसा खाणे का फायदेशीर आहेत? (Is there any advantage in including these foods despite the carbs?)

डॉ. गुलनाझ शेख स्पष्ट करतात की, आंबवण्याची प्रक्रिया पचनसंस्थेसाठी फायदेशीर आहे आणि पोषक तत्त्वांची उपलब्धता वाढवते.

सांबारमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या डाळींमधून पोषण मिळते तर त्यातील भाज्यांमधून फायबर आणि प्रोटीन मिळते जे रक्तातील साखरेचा वाढता स्तर मंदावतो.

इडली किंवा डोसा संतुलित जेवणाचा भाग असल्यास, प्रोटीन आणि फायबरसह घेतल्यास ऊर्जा टिकवून ठेवतात आणि रक्तातील साखर अचानक वाढण्यापासून वाचवतात,” असे शेख सांगतात.

थोडक्यात, योग्य पदार्थांबरोबर इडली आणि डोसा खाणे मधूमेहींसाठी फायदेशीर ठरू शकतात आणि रक्तातील साखरेची पातळी कमी करू शकते

कोणाला इडली आणि डोसा घेताना जास्त काळजी घ्यावी लागते?(Who should be more careful with these foods?)

डॉ. गुलनाझ शेख स्पष्ट करतात की, आंबवण्याची प्रक्रिया पचनसंस्थेसाठी फायदेशीर आहे आणि पोषक तत्त्वांची उपलब्धता वाढवते.

सांबारमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या डाळींमधून पोषण मिळते तर त्यातील भाज्यांमधून फायबर आणि प्रोटीन मिळते, ते रक्तातील साखरेच्या पातळीची वाढण्याचा दर मंदावतो.

इडली किंवा डोसा संतुलित जेवणाचा भाग असल्यास, प्रोटीन आणि फायबरसह घेतल्यास ऊर्जा टिकवून ठेवतात आणि रक्तातील साखर अचानक वाढण्यापासून वाचवतात,” असे शेख सांगतात.

थोडक्यात, योग्य पदार्थांबरोबर इडली आणि डोसा खाणे मधुमेहींसाठी फायदेशीर ठरू शकते आणि रक्तातील साखरेची पातळी कमी करू शकते.

मधूमेह असलेल्या लोकांसाठी किती जास्त आहे?(What is too much for a diabetic?)

बहुसंख्य लोकांसाठी सांबारसह दोन मध्यम इडली किंवा साधा डोसा खाणे हे सुरक्षित प्रमाण मानले जाते. डॉ. गुलनाझ शेख सांगतात: “नियम असा आहे की, जेवताना जेव्हातुम्हाला तृप्त झाल्यासारखे वाटते तेव्हाच खाणे थांबवा आणि या अन्नपदार्थांचे दररोज मोठ्या प्रमाणात सेवन टाळा. प्रमाणात जाणीवपूर्वक बदल करत इतर कमी ग्लायसेमिक असलेल्या अन्नपदार्थांसह त्याचे सेवन करणे आवश्यक आहे – जसे ओट्स, भाज्या, पोहे किंवा बेसनच्या पोळीबरोबर खाऊ शकता.”

थोडक्यात, मधुमेह असलेल्या लोकांना त्यांचा आवडता नाश्ता सोडावा लागणार नाही; फक्त जाणीवपूर्वक आणि सतर्क राहून खाणे आवश्यक आहे.

योग्य प्रमाणात खाणे, प्रथिनयुक्त पदार्थांबरोबर सेवन करणे आणि योग्य पद्धतीने ते पदार्थ बनवणे; या तीन गोष्टींचे मार्गदर्शन पाळल्यास इडली आणि डोसा सुरक्षित आणि आरोग्यदायी नाश्त्याचा पर्याय ठरू शकतो.