आठवड्याला ७० तास काम का करू नये? मन व शरीराची काळजी घेण्यासाठी काय करावं, तज्ज्ञ सांगतात..

आठवड्याला ७० तास काम केल्याने शरीरावर काय परिणाम होऊ शकतो शिवाय अशावेळी आपण स्वतःची काळजी कशी घ्यायला हवी हे आपण मागील लेखात जाणून घेतले. तर आज आपण आठवड्याला आपण ७० तास काम करणे हे मानसिक आरोग्यावर काय प्रभाव करू शकते हे पाहणार आहोत. आजवर झालेल्या अनेक अभ्यासांमध्ये असे दिसून आले आहे की, आठवड्याला ५० तास काम केल्यानंतर उत्पादकता लक्षणीयरीत्या कमी होते आणि ५५ तासांनंतर पूर्णपणे थांबू शकते. याशिवाय, प्रत्येक आठवड्यात किमान एक पूर्ण दिवस सुट्टी न घेतल्याने इतर दिवसांच्या कामातील प्रत्येक तासाभराच्या उत्पादकतेमध्ये घट होऊ शकते.

७० तासांचा कामाचा आठवडा, पूर्ण करण्यासाठी प्रत्येक दिवशी निदान १० तास किंवा आठवड्यातून सहा दिवस जवळपास १२ तास काम करणे आवश्यक ठरू शकते. अशा रुटीनचा तुमच्या आरोग्यवर काय परिणाम होऊ शकतो याविषयी इंडियन एक्सस्प्रेसने मानसोपचारतज्ज्ञ डॉ. ज्योती कपूर (संस्थापक, संचालक, मनस्थळी) यांच्या हवाल्याने माहिती दिली आहे.

डॉ. कपूर सांगतात की, काही व्यक्तींना काही विशिष्ट परिस्थितींमुळे किंवा नोकरीच्या गरजेमुळे अधिक तास काम करावे लागू शकते, परंतु हे रुटीन सहसा दीर्घकाळ टिकत नाही, कारण त्याचे नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात. तर डॉ हनी सावला, अंतर्गत औषध सल्लागार, वोक्हार्ट हॉस्पिटल, मुंबई सेंट्रल यांनी सांगितले की, अधिक तास काम केल्यामुळे शरीर पूर्णपणे थकून जाते त्यामुळे कामाबद्दल वाटणारा उत्साह कमी होऊ शकतो. सतत कामाबाबत विचार करताना मेंदूवर तणाव वाढू शकतो.

गायत्री मेहरा, मानसोपचारतज्ज्ञ व समुपदेशक, यांनी ७० तासांच्या कामाच्या आठवड्यात एखाद्या व्यक्तीच्या आरोग्यावर होणारे परिणाम सांगितले आहेत.

• हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांचा धोका वाढतो
• लठ्ठपणामुळे लोक फास्ट फूड आणि जेवणाच्या अनियमित वेळेचा अवलंब करतात
• समस्या दीर्घकाळ बसून राहणे आणि व्यायामासाठी मर्यादित वेळ दिल्याने स्नायू व सांधे नाजूक होऊ शकतात
• मानसिक आरोग्याच्या समस्या जसे की वाढलेली तणाव पातळी, चिंता आणि नैराश्य
• थकवा, अलिप्तता आणि कमी आत्मविश्वास/ संतुष्टी
• निद्रानाश

हे ही वाचा<< शरीर आठवड्याला ७० तास काम करू शकतं का? डॉक्टर सांगतात, मेंदूला सतर्क ठेवण्यासाठी किती व कसं काम करावं?

डॉ अंकिता प्रियदर्शिनी, सल्लागार मानसोपचारतज्ज्ञ आणि डॉ सम्राट शाह, सल्लागार, भाटिया हॉस्पिटल, मुंबई, यांनी आठवड्यात मर्यादेपेक्षा अधिक काम करणाऱ्यांनी काय काळजी घ्यायला हवी हे सांगितले आहे. यानुसार, व्यायाम टाळू नका. छंद जोपासा, आणि प्रियजनांसह वेळ घालवून मनाला रिफ्रेश करा. तुमच्या शरीराला आणि मनाला विश्रांतीसाठी दररोज रात्री किमान ७-८ तास झोप घ्या. दिवसभरात लहान लहान ब्रेक घ्या व नियमित आरोग्य तपासणी आणि तणाव पातळीचे निरीक्षण करा. ही काळजी घेऊनही काही वेळा कार्य उत्पादकतेच्या मर्यादा व्यक्तिपरत्वे बदलू शकतात