नागपूर : जिल्हा परिषद निवडणूक २०२५ साठी नागपूर जिल्ह्यातील ५७ सदस्य पदांच्या आरक्षणाची सोडत आज जिल्हाधिकारी डॉ. विपीन इटनकर यांच्या अध्यक्षतेखाली जाहीर करण्यात आली. या वेळी विविध राजकीय पक्षांचे प्रतिनिधी उपस्थित होते. एकूण ५७ विभागांपैकी अनुसूचित जातीसाठी १० जागा (त्यातील महिला ५), अनुसूचित जमातीसाठी ८ जागा (महिला ४), नागरिकांचा मागासवर्गासाठी १५ जागा (महिला ८) आणि खुल्या प्रवर्गासाठी २४ जागा (महिला १२) आरक्षित करण्यात आल्या आहेत.
या आरक्षणामुळे एकूण २९ जागा महिला उमेदवारांसाठी राखीव असून, स्त्री सक्षमीकरणाच्या दृष्टीने हा निर्णय महत्त्वाचा मानला जात आहे. तालुकानिहाय आरक्षण तपशील पुढीलप्रमाणे आहे –
सावनेर तालुक्यात वाघोडा आणि केळवद (महिला) मागासवर्गासाठी, तर चनकापूर व चिचोली अनुसूचित जातीसाठी आरक्षित आहेत. पारशिवनीत माहुली अनुसूचित जमाती (महिला), गोंडेगाव मागासवर्गासाठी आरक्षित आहे. रामटेकमध्ये बोथिया, वडांबा, सोनेघाट (महिला), मनसर (महिला) अनुसूचित जमाती प्रवर्गात येतात.
मौदामध्ये तारसा, धानला मागासवर्गासाठी, खात (महिला) आणि अरोली सामान्य प्रवर्गात आहेत. कुहीमध्ये वेलतूर अनुसूचित जाती (महिला), राजोला मागासवर्ग (महिला) तर सिल्ली आणि मांढळ सामान्य व अनुसूचित जाती प्रवर्गात आहेत.
कामठी, नागपूर ग्रामीण, कळमेश्वर, काटोल, नरखेड, हिंगणा, उमरेड आणि भिवापूर तालुक्यांमध्येही विविध सामाजिक प्रवर्गांसाठी आरक्षित जागा निश्चित करण्यात आल्या असून, नागपूर जिल्ह्यातील सर्वच भागांचा यात समावेश आहे.
ही आरक्षण सोडत पारदर्शक पद्धतीने घेण्यात आली असून, यामुळे स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये सर्व समाजघटकांना प्रतिनिधित्व मिळणार आहे. निवडणुकीची रणधुमाळी लवकरच सुरू होणार असून, राजकीय पक्षांनी जागा वाटप, उमेदवार निवड आणि प्रचाराची रणनीती आखण्यास सुरुवात केली आहे.
या आरक्षणामुळे स्थानिक विकास प्रक्रियेत सर्वसमावेशकता येण्यास मदत होणार असून, महिला व सामाजिकदृष्ट्या मागास घटकांचे प्रतिनिधित्व अधिक बळकट होईल, अशी प्रतिक्रिया अनेक राजकीय विश्लेषकांनी दिली आहे.
