लक्ष्मीपूजनानिमित्त नवी मुंबई एपीएमसी परिसर झेंडूच्या फुलांनी बहरला; पावसामुळे उत्पादन घटले, तरी बाजारात मागणी कायम

झेंडूचा वापर दारावर तोरणे लावण्यासाठी, दुकानांची सजावट करण्यासाठी, तसेच लक्ष्मीपूजनाच्या वेळी पूजाविधीमध्ये केला जातो. हिंदू धर्मात झेंडूचा रंग तेज, सौंदर्य आणि शुभतेचे प्रतीक मानला जातो. म्हणूनच प्रत्येक वर्षी दिवाळीत झेंडू फुलांची मागणी इतर फुलांच्या तुलनेत अधिक असते.

वाशी येथील एपीएमसी बाजारात सध्या नाशिक, पुणे, सांगली, शिर्डी आणि अहमदनगर परिसरातून झेंडूची मोठ्या प्रमाणावर आवक झाली आहे. शंभराहून अधिक गाड्या फुले घेऊन बाजारात दाखल झाल्या असून, संपूर्ण बाजार केशरी-पिवळ्या झेंडूने बहरला आहे. मात्र, मागील काही आठवड्यांतील अवकाळी पावसामुळे काही भागांतील झेंडू पिकांचे नुकसान झाले आहे. त्यामुळे उत्पादनात घट झाली असून, काही ठिकाणी फुलांची गुणवत्ता कमी दिसून येत आहे.

विशेषतः नाशिक, पुणे आणि कोल्हापूर परिसरातील झेंडू उत्पादक शेतकऱ्यांना यंदा पावसाचा मोठा फटका बसला आहे. अनेक ठिकाणी पिके पाण्याखाली गेल्याने फुलांचा टिकाऊपणा कमी झाला आहे. परिणामी, बाजारात अपेक्षित दर्जाचे फूल मर्यादित प्रमाणात उपलब्ध आहे. तर काही ठिकाणी रोगराई व आर्द्रतेमुळे झेंडूची फुले वेळेआधी गळून पडल्याने मोठे नुकसान झाल्याची माहिती शेतकऱ्यांनी दिली आहे.

या घटकांचा परिणाम झेंडूच्या दरांवर दिसून येत आहे. सध्या कमी प्रतीचा झेंडू ८० ते १०० रुपये किलो दराने विकला जात आहे, तर आकाराने मोठा आणि उत्तम प्रतीचा झेंडू १०० ते १२० रुपये किलोपर्यंत पोहोचला आहे. त्यामुळे लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी दर आणखी वाढतील, असा व्यापाऱ्यांचा अंदाज आहे.

उत्पादन घटले तरी मागणी कायम

अवकाळी पावसामुळे काही भागात झेंडूचे उत्पादन घटले असले तरी बाजारातील मागणी कायम आहे. घरांच्या सजावटीपासून दुकानांच्या तोरणांपर्यंत, वाहनांच्या माळांपासून पूजाविधींपर्यंत झेंडूचा वापर मोठ्या प्रमाणात होतो. त्यामुळे ग्राहकांकडून खरेदीचा उत्साह दिसून येत आहे.

वाशी एपीएमसीतील विक्रेत्यांच्या मते, ‘‘यंदा राज्यातील झेंडू पिकावर पाऊस आणि हवामानाचा परिणाम झाल्याने उत्पादन मोठ्या प्रमाणात घटलं आहे. तरीही नाशिक आणि नगर येथून झेंडूची वाहतूक सुरू असल्याने पुरवठा टिकून आहे. त्यामुळे लक्ष्मीपूजनानंतरही हे दर स्थिर राहतील, अशी अपेक्षा आहे,’’ असे विक्रेते सांगत आहेत.

पुढील हंगामाकडे आशावादी दृष्टी

कृषी विभागाच्या मते, झेंडूचे उत्पादन पुढील महिन्यांमध्ये स्थिर होईल अशी शक्यता आहे. हवामान स्थिर राहिल्यास नोव्हेंबरच्या अखेरीस नवीन झेंडू पिकाची आवक सुरू होईल. त्यामुळे येत्या काळात बाजारात झेंडू फुलांचे दर कमी होण्याची शक्यता आहे. दरम्यान, वाशी एपीएमसी बाजारात दिवाळीचा उत्सवी माहोल तयार झाला आहे. झेंडूच्या फुलांचे ढिगारे, हार आणि तोरणांनी बाजारपेठ उजळून निघाली आहे. खरेदीसाठी आलेल्या नागरिकांच्या गर्दीमुळे बाजारात रंगांची उधळण आणि दिवाळीचा आनंद ओसंडून वाहताना दिसतो आहे.