गरोदरपणात महत्त्वाच्या नऊ महिन्यांत प्रत्येक गर्भवती आईचे लक्ष तंदुरुस्त राहणे आणि पोषण आहारात लक्ष केंद्रित करणे असते. गर्भधारणेदरम्यान फिटनेस त्यांच्या शारीरिक गरजांनुसार बदलत असतो. गर्भधारणेदरम्यान सायकल चालवताना तुमच्या शरीराचे काय होते आणि या नाजूक टप्प्यात तुम्ही कोणती खबरदारी लक्षात ठेवली पाहिजे या संदर्भात होलिस्टिका वर्ल्डचे संस्थापक आणि संचालक डॉ. धर्मेश शाह यांनी द इंडियन एक्स्प्रेसशी बोलताना सविस्तर माहिती दिली आहे.
डॉक्टरांनी सांगितले की, गर्भधारणेदरम्यान तुमच्या शरीरात लक्षणीय बदल होतात. सायकलिंगमुळे हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी तंदुरुस्ती राखण्यास, वजन वाढण्यास व्यवस्थापित करण्यास आणि स्नायूंच्या टोनला आधार देण्यास मदत होते, हे सर्व बाळंतपणासाठी फायदेशीर ठरू शकते. दुसरीकडे, वजन वाढणे आणि बदलत्या पोझिशनमुळे गर्भधारणेमध्ये वाढलेला थकवा, संतुलनात बदल आणि सांध्यांवर ताण येतो.
“पहिल्या तिमाहीत, अत्याधिक थकवा तुमच्या सहनशक्तीला मर्यादित करू शकतो आणि दुसऱ्या आणि तिसऱ्या तिमाहीत तुमचे बाळ वाढत असताना, तुम्हाला दम लागणे आणि सांध्यांना त्रास होऊ शकतो, विशेषतः तुमच्या पाठीच्या खालच्या भागात, कंबर आणि गुडघ्यांना त्रास होऊ शकतो.
तुम्ही किती सुरक्षितपणे सायकल चालवू शकता?
डॉक्टरांनी सांगितले की, तुम्ही गर्भधारणेदरम्यान सायकल चालवू शकता, परंतु त्याची तीव्रता कमी करणे आवश्यक आहे. “पहिल्या दोन तिमाहीत जेव्हा तुमचे पोट मोठे नसते आणि संतुलन कमी चिंताजनक असते, तेव्हा सायकल चालवणे सामान्यतः सुरक्षित मानले जाते. दुसऱ्या तिमाहीनंतर सायकल चालवणे अधिक अस्वस्थ होऊ शकते, कारण तुमचे शरीर बदलते आणि तुमचे संतुलन बिघडू शकते, ज्यामुळे पडण्याचा धोका वाढतो,”असे डॉ. शाह म्हणाले.
नोएडातील मदरहूड हॉस्पिटलच्या वरिष्ठ सल्लागार प्रसूतीतज्ज्ञ आणि स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. मनीषा रंजन यांनी याच्याशी सहमती दर्शविली की, पहिल्या आणि दुसऱ्या तिमाहीत सायकल चालवणे सामान्यतः सुरक्षित असते. “पहिल्या तिमाहीत, तुमचे गुरुत्वाकर्षण केंद्र स्थिर राहते आणि पडण्याचा धोका कमी असतो. दुसऱ्या तिमाहीत, तुमचे वाढणारे पोट तुमचे संतुलन बिघडवू शकते, ज्यामुळे पडण्याचा धोका वाढू शकतो; त्यामुळे स्थिर सायकल चालवणे हा एक सुरक्षित पर्याय बनतो,” असे त्या म्हणाल्या.
त्यांच्या मते, बहुतेक डॉक्टर तिसऱ्या तिमाहीत बाहेर सायकलिंग थांबवण्याचा सल्ला देतात. “या काळात तुमचा तोल आणि चपळता लक्षणीयरीत्या कमी होते, ज्यामुळे तुम्हाला आणि तुमच्या बाळाला दुखापत होण्याचा धोका वाढतो. या टप्प्यावर स्थिर सायकलिंग हा शिफारसित पर्याय बनतो, कारण त्या पडण्याचा धोका कमी करतात आणि हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधी फायदेदेखील देतात,” असे डॉ. मनीषा रंजन म्हणाल्या.
लक्षात ठेवावयाच्या खबरदारी
१. तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या : कोणत्याही व्यायाम सुरू करण्यापूर्वी तुमच्या डॉक्टरांशी बोला.
२. तुमच्या तीव्रतेचे निरीक्षण करा : सायकल चालवताना तीव्रता मध्यम ठेवा. गर्भधारणा ही जोरदार, उच्च-तीव्रतेच्या सायकलिंगची वेळ नाही. तुमच्या मर्यादा ओलांडण्यापेक्षा फिटनेस राखण्यावर लक्ष केंद्रित करा.
३. हायड्रेटेड राहा: भरपूर पाणी पिण्याची खात्री करा, कारण डिहायड्रेशन तुमच्या आणि तुमच्या बाळासाठी हानिकारक असू शकते.
४. तुमच्या शरीराचे ऐका : जर तुम्हाला अस्वस्थता, श्वास घेण्यास त्रास किंवा इतर कोणतीही असामान्य लक्षणे जाणवत असतील तर सायकल चालवणे थांबवा आणि विश्रांती घ्या.
