नागपूर: गुजरातमधील अहमदाबाद येथे एअर इंडियाचे विमान कोसळले. त्यात २४२ लोक होते. अहमदाबादमधील सरदार वल्लभभाई पटेल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून उड्डाण केल्यानंतर काही सेकंदातच विमान जमिनीवर कोसळले. ते पडताच त्यात मोठा स्फोट झाला आणि आग लागली. एअर इंडियासाठी हा सर्वात मोठा अपघात आहे. एअर इंडिया ही भारतातील सर्वात जुनी आणि पहिली विमान कंपनी आहे. जी १९३२ मध्ये टाटा एअरलाइन्स या नावाने सुरू झाली होती.
एअर इंडियाचा इतिहास भारताच्या स्वातंत्र्यापूर्वी सुरू झाला. त्याची स्थापना १९३२ मध्ये प्रसिद्ध उद्योगपती जेआरडी टाटा यांनी केली होती. त्यावेळी त्याचे नाव टाटा एअरलाइन्स होते. १५ ऑक्टोबर १९३२ रोजी या विमानाने पहिल्यांदा कराचीहून मुंबईला उड्डाण केले. जेआरडी टाटा यांनी स्वतः ते विमान उडवले आणि ते मुंबईला आणले. १९४६ मध्ये टाटा एअरलाइन्सचे नाव एअर इंडिया असे ठेवण्यात आले. त्यानंतर त्यांनी आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील सेवा देण्यास सुरुवात केली.
१९४८ मध्ये, एअर इंडियाने मुंबई ते लंडन अशी पहिली आंतरराष्ट्रीय विमानसेवा सुरू केली. परदेशात सेवा देणारी ही भारतातील पहिली विमानसेवा ठरली. १९५३ मध्ये भारत सरकारने एअर इंडियाचे राष्ट्रीयीकरण केले आणि तिला सरकारी कंपनी बनवले. त्यानंतर, देशांतर्गत उड्डाणांसाठी इंडियन एअरलाइन्स आणि आंतरराष्ट्रीय उड्डाणांसाठी एअर इंडिया इंटरनॅशनलची स्थापना करण्यात आली.
हळूहळू एअर इंडियाने आशिया, युरोप, अमेरिका आणि ऑस्ट्रेलियामध्ये आपल्या उड्डाणांचा विस्तार केला. ‘महाराजा’ ब्रँड इमेज आणि सेवा गुणवत्तेसाठी जगभरात त्याची ओळख निर्माण झाली. एअर इंडियाच्या विमानावरील राजेशाही महाराजाचा लोगो अजूनही त्याची ओळख आहे. २००७ मध्ये, सरकारने खर्च कमी करण्यासाठी आणि सेवा सुधारण्यासाठी इंडियन एअरलाइन्स आणि एअर इंडियाचे विलीनीकरण करून एकच कंपनी तयार केली. परंतु त्यानंतर कंपनीला मोठे नुकसान सहन करावे लागले आणि ती बराच काळ आर्थिक संकटाशी झुंजत राहिली.
२०२१ मध्ये टाटांनी ती परत विकत घेतली
२०१० नंतर, एअर इंडियाचे कर्ज सतत वाढू लागले. त्याच्या व्यवस्थापन, सेवा आणि तांत्रिक व्यवस्थेवरही प्रश्न उपस्थित केले गेले. सरकारने त्यात अनेक वेळा सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला, पण तो अयशस्वी झाला. अखेर २०२० मध्ये सरकारने एअर इंडियाला खाजगीकरणासाठी तयार केले. २०२१ मध्ये टाटा समूहाने एअर इंडिया परत विकत घेतली. टाटांनी १८,००० कोटी रुपयांना एअर इंडिया विकत घेतली आणि ती त्यांच्या कुटुंबात परत आणली. ही तीच कंपनी होती जी जेआरडी टाटांनी सुरू केली होती.
