नागपूर : एअर इंडियाच्या विमानाला अहमदाबाद विमानतळांजवळ भीषण अपघात झाला आणि त्यात प्रवाशांसह २६५ जणांचा मृत्यू झाला. विमान कोसळन्यापूर्वी मुख्य वैमानिकाने तीनदा ‘मे डे’ संदेश दिला होता, अशी माहिती आता समोर येत आहे. अहमदाबाद येथील सरदार वल्लभभाई पटेल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून लंडन येथे जाण्यासाठी उड्डाण केलेल्या विमानाला गुरुवारी उड्डाणानंतर काही मिनिटांतच अपघात झाला.
नागरी विमान वाहतूक संचालनालयाने (डीजीसीए) दिलेल्या माहिती नुसार, ‘एआय १७१’ या बोइंग कंपनीच्या ड्रिमलायनर ७८७विमानाने गुरुवारी दुपारी एक वाजून ३८ मिनिटांनी धावपट्टी क्रमांक २३ वरून उड्डाण घेतले. त्यानंतर काही मिनिटांतच या विमानाच्या वैमानिकाने हवाई वाहतूक नियंत्रकाला ‘मे डे’ संदेश अर्थात विमान कोसळत असून मदतीची मागणी करणारा संदेश दिला. मात्र त्यानंतर काही क्षणातच विमानतळाजवळच्या परिसरातच हे विमान कोसळले आणि मोठा स्फोट होऊन आगीचे लोट आसमंतात उसळले.
पायलट अनुभवी
‘एआय १७१’ विमानातील मुख्य वैमानिक कॅप्टन सुमीत सभरवाल यांना तब्बल आठ हजार २०० तास विमान उड्डाणाचा अनुभव होता, तर त्यांच्या बरोबर या विमानात सहवैमानिक असलेल्या क्लाईव्ह कुंदर यांना अकराशे तास विमान उड्डाणाचा अनुभव होता, अशी माहितीही डीजीसीएने दिली आहे. या विमानात दोघा वैमानिकांसह दहा कर्मचारीही होते.
‘मे डे’ म्हणजे काय?
विमान संकटात सापडले असता मुख्य वैमानिकाकडून हवाई वाहतूक नियंत्रण कक्षाला ‘मे डे’ असा संदेश पाठविण्यात येतो. हा संदेश म्हणजे विमान संकटात असून तत्काळ मदत गरजेची आहे असे, वैमानिकाने कळवले असल्याचे मानले जाते. आपत्कालीन परिस्थितीत सलग तीनवेळा हा संदेश देण्यात येतो. अमेरिकेतील केंद्रीय हवाई वाहतूक नियंत्रण विभागाच्या नियमावलीनुसार, ‘मे डे’ संदेश, संबंधित स्टेशनचे नाव, ज्या विमानातून संदेश देण्यात येत आहे त्याचे नाव आणि कोणत्या स्वरूपाचे संकट निर्माण झाले आहे, मदतीसाठी काय अपेक्षित आहे, अशी माहिती देण्यात येते.
१९२० रोजी हा शब्द सर्व प्रथम वापरण्यात आला. लंडनमधील फ्रेडरिक स्टेनली मॉकफोर्ड या वरिष्ठ रेडिओ ऑफिसरने सर्वप्रथम या शब्दाचा वापर केला. हवाई आणि सागरी वाहतुकीदरम्यान आपत्कालीन परिस्थिती निर्माण झाल्यास थोडक्यात माहिती देण्यासाठी त्यांना शब्द शोधण्यास सांगण्यात आले होते. त्यानुसार त्यांनी ‘मे डे’ हा शब्द दिला. हा मूळ फ्रेंच शब्द ‘मे दे’ वरून घेण्यात आला असून, याचा अर्थ, ‘मला मदत करा” असा होतो. त्याकाळात वैमानिक आणि नियंत्रण कक्षातील कर्मचारी हे बहुतांशवेळा फ्रेंच भाषेत बोलत असल्याने या शब्दाची निवड केल्याचे मानले जाते.
